Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, ngành hàng hải – vận tải biển cũng đang chịu nhiều áp lực trong việc giảm phát thải và phát triển bền vững. Các cảng biển, vốn là trung tâm giao thương, logistics và xuất nhập khẩu, lại là những nơi phát sinh lượng khí thải lớn, ảnh hưởng đến môi trường và đời sống cộng đồng xung quanh. Trước thực trạng đó, việc xây dựng mô hình cảng xanh thân thiện với môi trường đang trở thành xu thế tất yếu trên thế giới và tại Việt Nam. Đây không chỉ là giải pháp giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm năng lượng mà còn góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư và khẳng định cam kết phát triển bền vững của quốc gia.
“Cảng xanh” là một mô hình phát triển cảng bền vững, trong đó lợi ích kinh tế của cảng biển được gắn kết hài hòa với yêu cầu bảo vệ môi trường và lợi ích cộng đồng, phù hợp với các chuẩn mực quốc tế. Đây là xu thế tất yếu trong chiến lược phát triển kinh tế bền vững, góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Tại Việt Nam, xây dựng cảng xanh là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng về điều kiện thực tiễn, đồng thời cần có kế hoạch và lộ trình cụ thể với nhiều giải pháp đồng bộ và hiệu quả. Mô hình này không chỉ nhằm xanh hóa hoạt động khai thác cảng, mà còn đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ với chuỗi cung ứng sản xuất – tiêu dùng trong nước và hoạt động xuất nhập khẩu, qua đó tạo ra giá trị kinh tế – xã hội – môi trường tổng thể cao hơn.
>> Xem thêm: Xác Định Tiêu Chí Cảng Xanh: Hướng Đi Bền Vững Cho Ngành Hàng Hải
Với những đặc thù của hoạt động cảng biển và các quy định của pháp luật đối với cảng biển, nên việc xây dựng tiêu chí về cảng xanh cho cảng biển Việt Nam chủ yếu tập trung vào các tiêu chí:
– Sử dụng tài nguyên
– Quản lý chất lượng môi trường cảng biển
– Sử dụng năng lượng sạch tại cảng biển
– Xử lý chất thải tại cảng biển
– Ứng dụng công nghệ thông tin và các giải pháp khác
– Ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng.
Việc xây dựng và áp dụng tiêu chí cảng xanh cho các cảng biển Việt Nam sẽ giúp xây dựng bộ máy quản lý môi trường một cách chuyên nghiệp, đồng bộ, nâng cao ý thức về BVMT cho đơn vị quản lý cảng biển; các cảng biển tuân thủ quy định về BVMT của pháp luật Việt Nam và công ước quốc tế; nâng cao hình ảnh cảng biển Việt Nam. Bộ tiêu chí hướng đến áp dụng tại các cảng phổ biến tại Việt Nam là các cảng khai thác container và hàng tổng hợp. Với các cảng dầu, khí hóa lỏng…có thể áp dụng các mục chung song cũng cần bổ sung thêm các tiêu chí đặc thù khác và có lộ trình ở giai đoạn sau.
Để có thể được công nhận là cảng xanh, các doanh nghiệp cảng biển cần xây dựng bộ máy quản lý môi trường, sử dụng năng lượng hiệu quả. Các cảng phải hoàn thiện đầy đủ hồ sơ pháp lý về quản lý môi trường và năng lượng theo quy định hiện hành của pháp luật. Đồng thời, các cảng biển sẽ xác định vấn đề môi trường cần được cải thiện để mang lại hiệu quả cao. Các giải pháp này cần được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên thực hiện, phụ thuộc vào vấn đề cần được cải thiện, nguồn lực đáp ứng của cảng.
Cùng với đó, tuyên truyền, đào tạo nâng cao nhận thức cho cán bộ công nhân viên của cảng về chính sách và kế hoạch quản lý môi trường, sử dụng tài nguyên, chất lượng môi trường cảng biển, sử dụng năng lượng sạch tại cảng biển, xử lý chất thải tại cảng biển, ứng dụng công nghệ thông tin, ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng.
Ứng dụng kỹ thuật, công nghệ tiên tiến trên thế giới trong công tác quản lý, vận hành và cân bằng được mục tiêu phát triển kinh tế và BVMT, tận dụng tối đa những điều kiện thuận lợi hiện có nhằm phát triển kinh tế, duy trì phát triển bền vững và nâng cao chất lượng môi trường cảng.
Việc áp dụng các tiêu chí cảng xanh mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cảng biển và ngành hàng hải Việt Nam. Trước hết, trong bối cảnh Tổ chức Hàng hải Thế giới (IMO) ngày càng siết chặt các quy định về môi trường, việc đáp ứng tiêu chuẩn cảng xanh giúp các cảng gia tăng khả năng cạnh tranh quốc tế. Các hãng tàu sẽ ưu tiên lựa chọn những cảng có chất lượng môi trường tốt, trang thiết bị hiện đại như hệ thống cung cấp điện bờ, công nghệ thu gom – xử lý chất thải từ tàu, hay các giải pháp số hóa quản lý cảng.
Thứ hai, việc triển khai mô hình cảng xanh giúp tối ưu hóa hoạt động khai thác, giảm chi phí vận hành thông qua tiết kiệm năng lượng, nước, và tái chế nguyên vật liệu. Nhờ đó, các cảng không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn có thể giảm giá thành dịch vụ bốc xếp, tạo lợi thế so với các cảng chưa áp dụng tiêu chí này.
Thứ ba, mô hình cảng xanh góp phần cải thiện chất lượng môi trường tại khu vực cảng biển, giảm thiểu tác động tiêu cực trong suốt vòng đời của cảng, từ thi công đến vận hành. Điều này không chỉ giảm gánh nặng cho công tác xử lý môi trường mà còn nâng cao hình ảnh cảng biển trong mắt cộng đồng và đối tác quốc tế.
Tuy nhiên, để đạt được các tiêu chuẩn cảng xanh, các cảng cần đầu tư ban đầu khá lớn cho trang thiết bị, hệ thống điện bờ, công nghệ xử lý chất thải và năng lượng tái tạo. Đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội để ngành cảng biển Việt Nam chuyển mình theo hướng phát triển bền vững, lâu dài.
>> Xem thêm: Các Quy Định Về Quản Lý Chất Lượng Nước Dằn
Xây dựng mô hình cảng xanh thân thiện với môi trường tại Việt Nam không chỉ là xu thế tất yếu trong tiến trình hội nhập quốc tế mà còn là giải pháp quan trọng để đảm bảo phát triển bền vững. Việc áp dụng các tiêu chí cảng xanh giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, tối ưu hóa hoạt động khai thác, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT – LASI
Bài viết liên quan
Ngành thủy sản hiện đang giữ vai trò trụ cột trong phát triển kinh tế nông nghiệp Việt Nam, đóng góp đáng kể vào GDP và xuất khẩu quốc gia. Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh kéo theo nhiều vấn đề về môi trường, dịch bệnh và hiệu quả sản xuất. Trong bối cảnh đó, […]
Trong lĩnh vực giao thông hàng hải, quá trình tàu cập cầu được xem là một trong những thao tác kỹ thuật phức tạp và rủi ro nhất. Chỉ trong vài phút cuối cùng của hành trình, một sai lệch nhỏ về góc cập cầu, tốc độ hay khoảng cách cũng có thể dẫn đến […]
Trong lĩnh vực giao thông hàng hải, việc tàu cập cảng là một trong những giai đoạn quan trọng và tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Chỉ cần một sai lệch nhỏ về khoảng cách tàu cập cảng, vận tốc hoặc góc tiếp cận có thể dẫn đến va chạm, gây thiệt hại lớn về […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, nhu cầu sử dụng năng lượng tăng nhanh trong khi nguồn nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí đốt) dần cạn kiệt, thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ sang các nguồn năng lượng sạch – hướng đi vừa đảm bảo phát […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và giá vật tư ngày càng tăng. Người nuôi trồng thủy sản đang phải đối mặt với nhiều thách thức: chất lượng nước kém, dịch bệnh bùng phát, năng suất không ổn định, và chi phí sản xuất cao. Để giải quyết bài toán […]
Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ, điện mặt trời đã trở thành một trong những nguồn năng lượng tái tạo được ưu tiên phát triển hàng đầu. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của nguồn năng lượng sạch này, việc dự báo sản lượng […]
Trong thời đại chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, dự án năng lượng đang trở thành từ khóa trọng tâm trong chiến lược phát triển của nhiều quốc gia và doanh nghiệp. Không chỉ đơn thuần là những công trình sản xuất điện, mỗi dự án năng lượng ngày nay còn thể hiện […]
Trong bối cảnh nguồn tài nguyên biển đang chịu áp lực nghiêm trọng từ khai thác quá mức và biến đổi khí hậu, chứng chỉ MSC (Marine Stewardship Council) trở thành một trong những tiêu chuẩn quốc tế quan trọng nhất nhằm thúc đẩy nghề khai thác thủy sản bền vững. Đây không chỉ là […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng và nhu cầu năng lượng toàn cầu không ngừng mở rộng, năng lượng gió đang nổi lên như một trong những trụ cột quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng sạch. Trong đó, điện gió trên bờ (onshore wind power) được xem […]
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và lưu lượng vận tải biển ngày càng gia tăng, nước dằn tàu (ballast water) đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo ổn định, cân bằng và an toàn cho tàu biển trong suốt hành trình. Tuy nhiên, chính nguồn nước tưởng chừng “vô hại” này […]
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và nhu cầu về thực phẩm an toàn, truy xuất nguồn gốc ngày càng cao, ngành nuôi trồng thủy sản đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải chuyển đổi theo hướng bền vững, có trách nhiệm và thân thiện với môi trường. Để đáp ứng những tiêu chuẩn […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, kiểm soát chất lượng nước trong nuôi trồng thủy sản trở thành một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công của mô hình nuôi. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng LASI tìm hiểu […]
