Ngành thủy sản toàn cầu phải đối mặt với áp lực từ môi trường, ô nhiễm, kháng sinh và nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về thực phẩm sạch, an toàn. Mô hình nuôi trồng hải sản hữu cơ xuất hiện như giải pháp cân bằng giữa hiệu quả kinh tế và trách nhiệm sinh thái.
Việc áp dụng đúng quy trình nuôi trồng hải sản hữu cơ không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm. Nó còn mở cánh cửa xuất khẩu vào các thị trường khắt khe. Ví dụ như EU, Nhật Bản, Hoa Kỳ. Trong bài viết này, LASI sẽ phân tích chi tiết từng bước trong quy trình nuôi trồng hải sản hữu cơ chuẩn quốc tế và những lưu ý đặc thù khi áp dụng tại Việt Nam.
Trước tiên, bạn cần hiểu những khung tiêu chuẩn mà mô hình hữu cơ phải tuân theo:
| Tiêu chuẩn / tổ chức | Đối tượng áp dụng / đặc điểm nổi bật |
|---|---|
| IFOAM (Liên minh Nông nghiệp Hữu cơ Quốc tế) |
Đã xây dựng Draft Standards for Organic Aquaculture từ năm 2000, làm tiền đề cho các tiêu chuẩn quốc gia và vùng. |
| EU (Quy định (EC) 834/2007 & 889/2008, bổ sung 710/2009) |
Quy định sản xuất, tiếp thị và kiểm soát sản phẩm hữu cơ. Chúng bao gồm cả nuôi trồng thủy sản và tảo biển. |
| Naturland |
Áp dụng tiêu chuẩn hữu cơ cho nuôi cá, nhuyễn thể, tôm, yêu cầu cao về môi trường và sự bền vững. |
| Soil Association (UK) |
Cơ quan chứng nhận hữu cơ có uy tín, thực hiện kiểm tra và cấp phép theo quy định EU/UK. |
| ASC (Aquaculture Stewardship Council) |
Nhấn mạnh “nuôi có trách nhiệm”, giảm ảnh hưởng xấu đến môi trường và cộng đồng; gồm chuẩn trang trại và chuỗi hành trình (CoC). |
Ở Việt Nam, tiêu chuẩn quốc gia cho tôm hữu cơ là TCVN 11041-8:2018 (Phần 8: Tôm hữu cơ). Tiêu chuẩn này yêu cầu về nước, xử lý tôm, thu hoạch, vận chuyển, không dùng hóa chất trước/during/after thu hoạch. Ngoài ra, quy phạm thực hành nuôi trồng thủy sản hữu cơ do Tổng cục Thủy sản (Việt Nam) ban hành cũng đưa ra các nguyên tắc cơ bản và yêu cầu bắt buộc cho mô hình nuôi hữu cơ tại Việt Nam.
>> Xem thêm: Khám Phá Xu Hướng Nuôi Trồng Thủy Sản Bền Vững Tại Việt Nam 2025
Bước đầu tiên đóng vai trò nền tảng chính là khâu chọn giống và chuẩn bị hệ thống nuôi. Giai đoạn này quyết định chất lượng, khả năng thích nghi và hiệu quả toàn bộ quá trình nuôi sau này.
Hãy chọn giống chất lượng cao, có lịch sử sinh trưởng tốt và khả năng kháng bệnh tự nhiên. Ta cần tránh giống đã xử lý hóa chất, kháng sinh, GMO. Những cá thể có sức khỏe tốt giúp giảm nhu cầu can thiệp y tế.
Những tiêu chí cần thiết khi chuẩn bị môi trường nuôi:
Hệ thống ao, bè, lồng, bể phải đảm bảo độ sâu, lưu thông nước, điều kiện oxy, ánh sáng thích hợp.
Thiết kế hệ thống lọc sinh học, hệ thống trao đổi nước. Việc này để giữ chất lượng và ổn định hóa học.
Ta phải có khoảng đệm tự nhiên xung quanh ao nuôi. Điều này để giảm tác động từ môi trường bên ngoài.
Thời gian chuyển đổi: trước khi mô hình được công nhận hữu cơ, trang trại phải vận hành theo nguyên tắc hữu cơ trong một khoảng thời gian chuyển đổi (thường từ 12–24 tháng). Ta cần để đất/sediment, vi sinh vật, nước chuyển đổi về trạng thái “không ảnh hưởng từ hóa chất”.
Giai đoạn này bao gồm 4 bước cơ bản như sau:
Thức ăn hữu cơ / sinh học: Thức ăn phải có nguồn gốc tự nhiên. Chúng không được chứa hormone, kháng sinh hay thành phần biến đổi gen. Ta có thể bổ sung tảo, men vi sinh hoặc thảo mộc để tăng sức đề kháng và hỗ trợ tiêu hóa. Nguồn cá meal, cá dầu nếu dùng cần đến từ khai thác bền vững.
Mật độ và quản lý sinh học: Giảm mật độ nuôi để hạn chế stress và bệnh tật. Bố trí thả giống theo từng lứa, tránh chồng tuổi. Kết hợp nuôi đa loài như cá – rong – nhuyễn thể. Điều này giúp tận dụng dinh dưỡng và duy trì cân bằng sinh thái.
Kiểm soát môi trường nước và quản lý chất thải: Theo dõi thường xuyên pH, oxy, amoniac, nitrit và chất hữu cơ. Duy trì chất lượng nước bằng hệ thống lọc sinh học, ao lắng hoặc biofloc. Trước khi xả ra môi trường, nước phải được xử lý đạt chuẩn.
Quản lý bệnh và chăm sóc sức khỏe: Ưu tiên phòng bệnh bằng vệ sinh ao nuôi và kiểm tra định kỳ. Khi cần, hãy sử dụng chế phẩm sinh học, vaccine hoặc thảo dược. Tiêu chuẩn hữu cơ nghiêm cấm kháng sinh, hóa chất tổng hợp. Điều này nhằm đảm bảo vật nuôi phát triển tự nhiên và khỏe mạnh.
Thao tác bắt, thu hoạch phải nhẹ nhàng để giảm stress, tổn thương cơ thể. Tôm/cá không được dùng hóa chất trước, trong hoặc sau thu hoạch.
Vận chuyển và bảo quản phải đảm bảo an toàn sinh học, không làm mất trạng thái hữu cơ.
Phân biệt rõ lô sản phẩm hữu cơ với sản phẩm bình thường. Điều này để không bị “lẫn lộn” và làm mất trạng thái hữu cơ.
Ghi chép chi tiết từng bước: nhập giống, thức ăn, kiểm tra chất lượng nước, điều kiện nuôi, xử lý bệnh, thu hoạch, vận chuyển.
Hệ thống truy xuất nguồn gốc là yếu tố không thể thiếu trong tiêu chuẩn quốc tế như ASC CoC.
Đánh giá nội bộ để kiểm tra tuân thủ quy trình.
Mời bên thứ ba độc lập (tổ chức chứng nhận hữu cơ) đến kiểm tra, đánh giá thực tế trên trang trại theo tiêu chuẩn đã chọn. Nếu đạt, cấp chứng chỉ hữu cơ.
>> Xem thêm: Giải Pháp Nuôi Trồng Thủy Sản Đột Phá Cho Thời Đại Mới
Mô hình nuôi trồng hải sản hữu cơ không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao. Nó còn thể hiện cam kết sâu sắc với phát triển bền vững. Để triển khai hiệu quả tại Việt Nam, doanh nghiệp cần có đối tác đồng hành hiểu rõ quy trình và tiêu chuẩn kỹ thuật.
LASI tự hào là đơn vị tiên phong hỗ trợ tư vấn, chuyển giao công nghệ và đào tạo kỹ thuật trong lĩnh vực nuôi trồng hải sản hữu cơ. Với đội ngũ chuyên gia am hiểu thực tế và kinh nghiệm quốc tế, LASI giúp các trang trại, hợp tác xã và doanh nghiệp nâng cao năng lực sản xuất. Việc này hướng đến chứng nhận hữu cơ toàn cầu và phát triển bền vững cho ngành thủy sản Việt.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT LASI
Bài viết liên quan
Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ, điện mặt trời đã trở thành một trong những nguồn năng lượng tái tạo được ưu tiên phát triển hàng đầu. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của nguồn năng lượng sạch này, việc dự báo sản lượng […]
Trong thời đại chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, dự án năng lượng đang trở thành từ khóa trọng tâm trong chiến lược phát triển của nhiều quốc gia và doanh nghiệp. Không chỉ đơn thuần là những công trình sản xuất điện, mỗi dự án năng lượng ngày nay còn thể hiện […]
Trong bối cảnh nguồn tài nguyên biển đang chịu áp lực nghiêm trọng từ khai thác quá mức và biến đổi khí hậu, chứng chỉ MSC (Marine Stewardship Council) trở thành một trong những tiêu chuẩn quốc tế quan trọng nhất nhằm thúc đẩy nghề khai thác thủy sản bền vững. Đây không chỉ là […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng và nhu cầu năng lượng toàn cầu không ngừng mở rộng, năng lượng gió đang nổi lên như một trong những trụ cột quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng sạch. Trong đó, điện gió trên bờ (onshore wind power) được xem […]
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và lưu lượng vận tải biển ngày càng gia tăng, nước dằn tàu (ballast water) đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo ổn định, cân bằng và an toàn cho tàu biển trong suốt hành trình. Tuy nhiên, chính nguồn nước tưởng chừng “vô hại” này […]
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và nhu cầu về thực phẩm an toàn, truy xuất nguồn gốc ngày càng cao, ngành nuôi trồng thủy sản đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải chuyển đổi theo hướng bền vững, có trách nhiệm và thân thiện với môi trường. Để đáp ứng những tiêu chuẩn […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, kiểm soát chất lượng nước trong nuôi trồng thủy sản trở thành một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công của mô hình nuôi. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng LASI tìm hiểu […]
Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng toàn cầu không ngừng tăng cao và biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc tìm kiếm các nguồn năng lượng tái tạo sạch, ổn định và bền vững trở thành yêu cầu cấp thiết. Trong số đó, điện mặt trời nổi đang nổi lên như một […]
Ngành thủy sản Việt Nam đang đứng trước những cơ hội và thách thức lớn trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt. Việc khai thác, nuôi trồng quá mức, sử dụng nguồn nước và thức ăn không kiểm soát khiến hệ sinh thái thủy sinh bị tổn […]
Việt Nam đang đứng trước ngưỡng chuyển đổi năng lượng mạnh mẽ. Khi nhu cầu điện tăng cao, mô hình truyền thống dựa vào nhiên liệu hóa thạch không còn bền vững nữa. Trong bối cảnh ấy, việc phát triển mô hình năng lượng tái tạo không chỉ là xu hướng tất yếu. Nó còn […]
Ngành tôm châu Á đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ trước những thách thức về môi trường, dịch bệnh và yêu cầu ngày càng cao của thị trường xuất khẩu. Trong bối cảnh đó, công nghệ và dữ liệu trở thành yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu quả nuôi trồng, […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, việc theo dõi và dự báo thời tiết chính xác, liên tục trở thành yếu tố quan trọng trong nông nghiệp, thủy sản, năng lượng và quản lý thiên tai. Tuy nhiên, những khu vực xa xôi, thiếu nguồn điện ổn định thường gặp […]
