Ngành thủy sản toàn cầu phải đối mặt với áp lực từ môi trường, ô nhiễm, kháng sinh và nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về thực phẩm sạch, an toàn. Mô hình nuôi trồng hải sản hữu cơ xuất hiện như giải pháp cân bằng giữa hiệu quả kinh tế và trách nhiệm sinh thái.
Việc áp dụng đúng quy trình nuôi trồng hải sản hữu cơ không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm. Nó còn mở cánh cửa xuất khẩu vào các thị trường khắt khe. Ví dụ như EU, Nhật Bản, Hoa Kỳ. Trong bài viết này, LASI sẽ phân tích chi tiết từng bước trong quy trình nuôi trồng hải sản hữu cơ chuẩn quốc tế và những lưu ý đặc thù khi áp dụng tại Việt Nam.
Trước tiên, bạn cần hiểu những khung tiêu chuẩn mà mô hình hữu cơ phải tuân theo:
| Tiêu chuẩn / tổ chức | Đối tượng áp dụng / đặc điểm nổi bật |
|---|---|
| IFOAM (Liên minh Nông nghiệp Hữu cơ Quốc tế) |
Đã xây dựng Draft Standards for Organic Aquaculture từ năm 2000, làm tiền đề cho các tiêu chuẩn quốc gia và vùng. |
| EU (Quy định (EC) 834/2007 & 889/2008, bổ sung 710/2009) |
Quy định sản xuất, tiếp thị và kiểm soát sản phẩm hữu cơ. Chúng bao gồm cả nuôi trồng thủy sản và tảo biển. |
| Naturland |
Áp dụng tiêu chuẩn hữu cơ cho nuôi cá, nhuyễn thể, tôm, yêu cầu cao về môi trường và sự bền vững. |
| Soil Association (UK) |
Cơ quan chứng nhận hữu cơ có uy tín, thực hiện kiểm tra và cấp phép theo quy định EU/UK. |
| ASC (Aquaculture Stewardship Council) |
Nhấn mạnh “nuôi có trách nhiệm”, giảm ảnh hưởng xấu đến môi trường và cộng đồng; gồm chuẩn trang trại và chuỗi hành trình (CoC). |
Ở Việt Nam, tiêu chuẩn quốc gia cho tôm hữu cơ là TCVN 11041-8:2018 (Phần 8: Tôm hữu cơ). Tiêu chuẩn này yêu cầu về nước, xử lý tôm, thu hoạch, vận chuyển, không dùng hóa chất trước/during/after thu hoạch. Ngoài ra, quy phạm thực hành nuôi trồng thủy sản hữu cơ do Tổng cục Thủy sản (Việt Nam) ban hành cũng đưa ra các nguyên tắc cơ bản và yêu cầu bắt buộc cho mô hình nuôi hữu cơ tại Việt Nam.
>> Xem thêm: Khám Phá Xu Hướng Nuôi Trồng Thủy Sản Bền Vững Tại Việt Nam 2025
Bước đầu tiên đóng vai trò nền tảng chính là khâu chọn giống và chuẩn bị hệ thống nuôi. Giai đoạn này quyết định chất lượng, khả năng thích nghi và hiệu quả toàn bộ quá trình nuôi sau này.
Hãy chọn giống chất lượng cao, có lịch sử sinh trưởng tốt và khả năng kháng bệnh tự nhiên. Ta cần tránh giống đã xử lý hóa chất, kháng sinh, GMO. Những cá thể có sức khỏe tốt giúp giảm nhu cầu can thiệp y tế.
Những tiêu chí cần thiết khi chuẩn bị môi trường nuôi:
Hệ thống ao, bè, lồng, bể phải đảm bảo độ sâu, lưu thông nước, điều kiện oxy, ánh sáng thích hợp.
Thiết kế hệ thống lọc sinh học, hệ thống trao đổi nước. Việc này để giữ chất lượng và ổn định hóa học.
Ta phải có khoảng đệm tự nhiên xung quanh ao nuôi. Điều này để giảm tác động từ môi trường bên ngoài.
Thời gian chuyển đổi: trước khi mô hình được công nhận hữu cơ, trang trại phải vận hành theo nguyên tắc hữu cơ trong một khoảng thời gian chuyển đổi (thường từ 12–24 tháng). Ta cần để đất/sediment, vi sinh vật, nước chuyển đổi về trạng thái “không ảnh hưởng từ hóa chất”.
Giai đoạn này bao gồm 4 bước cơ bản như sau:
Thức ăn hữu cơ / sinh học: Thức ăn phải có nguồn gốc tự nhiên. Chúng không được chứa hormone, kháng sinh hay thành phần biến đổi gen. Ta có thể bổ sung tảo, men vi sinh hoặc thảo mộc để tăng sức đề kháng và hỗ trợ tiêu hóa. Nguồn cá meal, cá dầu nếu dùng cần đến từ khai thác bền vững.
Mật độ và quản lý sinh học: Giảm mật độ nuôi để hạn chế stress và bệnh tật. Bố trí thả giống theo từng lứa, tránh chồng tuổi. Kết hợp nuôi đa loài như cá – rong – nhuyễn thể. Điều này giúp tận dụng dinh dưỡng và duy trì cân bằng sinh thái.
Kiểm soát môi trường nước và quản lý chất thải: Theo dõi thường xuyên pH, oxy, amoniac, nitrit và chất hữu cơ. Duy trì chất lượng nước bằng hệ thống lọc sinh học, ao lắng hoặc biofloc. Trước khi xả ra môi trường, nước phải được xử lý đạt chuẩn.
Quản lý bệnh và chăm sóc sức khỏe: Ưu tiên phòng bệnh bằng vệ sinh ao nuôi và kiểm tra định kỳ. Khi cần, hãy sử dụng chế phẩm sinh học, vaccine hoặc thảo dược. Tiêu chuẩn hữu cơ nghiêm cấm kháng sinh, hóa chất tổng hợp. Điều này nhằm đảm bảo vật nuôi phát triển tự nhiên và khỏe mạnh.
Thao tác bắt, thu hoạch phải nhẹ nhàng để giảm stress, tổn thương cơ thể. Tôm/cá không được dùng hóa chất trước, trong hoặc sau thu hoạch.
Vận chuyển và bảo quản phải đảm bảo an toàn sinh học, không làm mất trạng thái hữu cơ.
Phân biệt rõ lô sản phẩm hữu cơ với sản phẩm bình thường. Điều này để không bị “lẫn lộn” và làm mất trạng thái hữu cơ.
Ghi chép chi tiết từng bước: nhập giống, thức ăn, kiểm tra chất lượng nước, điều kiện nuôi, xử lý bệnh, thu hoạch, vận chuyển.
Hệ thống truy xuất nguồn gốc là yếu tố không thể thiếu trong tiêu chuẩn quốc tế như ASC CoC.
Đánh giá nội bộ để kiểm tra tuân thủ quy trình.
Mời bên thứ ba độc lập (tổ chức chứng nhận hữu cơ) đến kiểm tra, đánh giá thực tế trên trang trại theo tiêu chuẩn đã chọn. Nếu đạt, cấp chứng chỉ hữu cơ.
>> Xem thêm: Giải Pháp Nuôi Trồng Thủy Sản Đột Phá Cho Thời Đại Mới
Mô hình nuôi trồng hải sản hữu cơ không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao. Nó còn thể hiện cam kết sâu sắc với phát triển bền vững. Để triển khai hiệu quả tại Việt Nam, doanh nghiệp cần có đối tác đồng hành hiểu rõ quy trình và tiêu chuẩn kỹ thuật.
LASI tự hào là đơn vị tiên phong hỗ trợ tư vấn, chuyển giao công nghệ và đào tạo kỹ thuật trong lĩnh vực nuôi trồng hải sản hữu cơ. Với đội ngũ chuyên gia am hiểu thực tế và kinh nghiệm quốc tế, LASI giúp các trang trại, hợp tác xã và doanh nghiệp nâng cao năng lực sản xuất. Việc này hướng đến chứng nhận hữu cơ toàn cầu và phát triển bền vững cho ngành thủy sản Việt.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT LASI
Bài viết liên quan
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, mô hình nông lâm kết hợp (Agroforestry) đang được xem là hướng đi chiến lược giúp cân bằng giữa phát triển kinh tế nông nghiệp và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên. Đây là phương thức canh tác tiên tiến, tận dụng […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu ngày càng gay gắt, các quốc gia, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế đều đang hướng tới một mục tiêu chung: giảm phát thải khí nhà kính và tiến tới trung hòa carbon (net zero). Để đạt được điều đó, việc chuyển đổi sang nền […]
Trong chuỗi hoạt động hàng hải, cập cầu là một trong những giai đoạn quan trọng và tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Một thao tác sai lệch nhỏ trong điều động tàu có thể dẫn đến va chạm, gây thiệt hại lớn về kinh tế, ảnh hưởng đến an toàn hàng hải và uy […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, nông nghiệp – lĩnh vực vốn được xem là “xương sống” của nền kinh tế lại đang trở thành nguồn phát thải CO₂ đáng kể trên toàn cầu. Bài viết dưới đây LASI sẽ phân tích về nguyên nhân phát thải CO₂ nông nghiệp, […]
Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển mình hướng đến phát triển bền vững và giảm phát thải carbon, việc hiểu rõ các nguồn năng lượng điện – từ truyền thống đến tái tạo là yếu tố nền tảng để hoạch định chiến lược năng lượng quốc gia, đầu tư hạ tầng điện, cũng như […]
Ngành thủy sản hiện đang giữ vai trò trụ cột trong phát triển kinh tế nông nghiệp Việt Nam, đóng góp đáng kể vào GDP và xuất khẩu quốc gia. Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh kéo theo nhiều vấn đề về môi trường, dịch bệnh và hiệu quả sản xuất. Trong bối cảnh đó, […]
Trong lĩnh vực giao thông hàng hải, quá trình tàu cập cầu được xem là một trong những thao tác kỹ thuật phức tạp và rủi ro nhất. Chỉ trong vài phút cuối cùng của hành trình, một sai lệch nhỏ về góc cập cầu, tốc độ hay khoảng cách cũng có thể dẫn đến […]
Trong lĩnh vực giao thông hàng hải, việc tàu cập cảng là một trong những giai đoạn quan trọng và tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Chỉ cần một sai lệch nhỏ về khoảng cách tàu cập cảng, vận tốc hoặc góc tiếp cận có thể dẫn đến va chạm, gây thiệt hại lớn về […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, nhu cầu sử dụng năng lượng tăng nhanh trong khi nguồn nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí đốt) dần cạn kiệt, thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ sang các nguồn năng lượng sạch – hướng đi vừa đảm bảo phát […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và giá vật tư ngày càng tăng. Người nuôi trồng thủy sản đang phải đối mặt với nhiều thách thức: chất lượng nước kém, dịch bệnh bùng phát, năng suất không ổn định, và chi phí sản xuất cao. Để giải quyết bài toán […]
Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ, điện mặt trời đã trở thành một trong những nguồn năng lượng tái tạo được ưu tiên phát triển hàng đầu. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của nguồn năng lượng sạch này, việc dự báo sản lượng […]
Trong thời đại chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, dự án năng lượng đang trở thành từ khóa trọng tâm trong chiến lược phát triển của nhiều quốc gia và doanh nghiệp. Không chỉ đơn thuần là những công trình sản xuất điện, mỗi dự án năng lượng ngày nay còn thể hiện […]
