Ngành thủy sản hiện đang giữ vai trò trụ cột trong phát triển kinh tế nông nghiệp Việt Nam, đóng góp đáng kể vào GDP và xuất khẩu quốc gia. Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh kéo theo nhiều vấn đề về môi trường, dịch bệnh và hiệu quả sản xuất. Trong bối cảnh đó, tối ưu hóa phát triển thủy sản trở thành một hướng đi tất yếu. Nó kết hợp giữa công nghệ, quản trị và khoa học môi trường để nâng cao năng suất, chất lượng, đồng thời bảo đảm phát triển bền vững.
Tối ưu hóa phát triển thủy sản (Optimization in Aquaculture Development) là quá trình ứng dụng khoa học – công nghệ và phân tích dữ liệu nhằm tìm ra các phương pháp, mô hình và quy trình nuôi trồng mang lại hiệu suất cao nhất với chi phí và tác động môi trường thấp nhất.
Khác với cách nuôi truyền thống dựa vào kinh nghiệm, phương pháp tối ưu hóa hướng đến quản lý dựa trên dữ liệu. Trong đó mọi yếu tố như chất lượng nước, thức ăn, mật độ nuôi, điều kiện thời tiết, và sức khỏe vật nuôi đều được giám sát và điều chỉnh theo thời gian thực.
Mục tiêu cuối cùng là đạt được ba yếu tố cốt lõi:
Tùy theo quy mô và điều kiện nuôi, có nhiều phương pháp khác nhau đang được triển khai. Trong đó công nghệ số và tự động hóa đóng vai trò trung tâm.
Chất lượng nước là yếu tố sống còn trong mọi mô hình nuôi trồng thủy sản. Việc tối ưu hóa được bắt đầu từ khả năng giám sát và điều khiển các chỉ số môi trường quan trọng như:
Các hệ thống cảm biến tự động kết hợp cùng phần mềm phân tích sẽ thu thập dữ liệu liên tục. Cho phép người nuôi phát hiện sớm biến động bất thường, tránh tình trạng thiếu oxy, ô nhiễm hữu cơ hoặc độc tố gây chết hàng loạt.
Việc giám sát chính xác không chỉ giúp đảm bảo môi trường ổn định mà còn là cơ sở để tự động điều chỉnh chế độ sục khí, cho ăn và xả thải hợp lý. Đây là ba yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sản xuất.
Thức ăn chiếm tới 60 – 70% tổng chi phí nuôi trồng thủy sản, do đó việc tối ưu hóa khẩu phần và tần suất cho ăn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Các mô hình hiện đại đang áp dụng:
Kết quả cho thấy việc áp dụng quy trình tối ưu giúp giảm 10–15% chi phí thức ăn. Đồng thời rút ngắn chu kỳ nuôi 5-10% so với cách làm truyền thống.
Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã phát triển mô hình tối ưu hóa toán học nhằm dự đoán năng suất, rủi ro môi trường và lợi nhuận kinh tế.
Bên cạnh đó, trí tuệ nhân tạo (AI) và machine learning đang được ứng dụng để:
AI giúp người nuôi ra quyết định dựa trên bằng chứng khoa học, thay vì cảm tính. Từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và giảm thiểu rủi ro.
Một trong những hướng đi tiêu biểu của phương pháp tối ưu hóa phát triển thủy sản là hệ thống nuôi tuần hoàn nước (RAS). RAS cho phép tái sử dụng 90-95% lượng nước, nhờ bộ lọc sinh học, lọc cơ học và khử trùng UV. Nước trong hệ thống được làm sạch liên tục. Duy trì điều kiện lý tưởng cho vật nuôi mà không cần thay nước thường xuyên.
Ưu điểm của RAS:
Mặc dù chi phí đầu tư ban đầu cao. Tuy nhiên hiệu quả dài hạn và tính bền vững của RAS đã được chứng minh ở nhiều quốc gia phát triển như Na Uy, Nhật Bản, Singapore.
>> Xem thêm: Nâng Cao Năng Suất Với Nuôi Trồng Thủy Sản Bền Vững
Để đạt hiệu quả tối đa, người nuôi cần xem xét đồng bộ các yếu tố:
Trong tất cả các yếu tố của mô hình tối ưu, oxy hòa tan (DO) luôn được xem là chỉ tiêu môi trường quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của vật nuôi.
Để hỗ trợ người nuôi trong công tác giám sát, LASI đã cung cấp giải pháp cảm biến đo DO thông minh. Ưu điểm nổi bật của cảm biến DO LASI:
Việc ứng dụng cảm biến DO của LASI không chỉ giúp ngăn ngừa rủi ro thiếu oxy – nguyên nhân hàng đầu gây chết hàng loạt trong ao nuôi – mà còn là một bước tiến thực tế trong quá trình tối ưu hóa phát triển thủy sản.
>> Xem thêm: Vai Trò Quan Trọng Của Oxy Hòa Tan Trong Nuôi Trồng Thủy Sản
Tối ưu hóa phát triển thủy sản không chỉ là xu hướng, mà là giải pháp sống còn cho ngành thủy sản Việt Nam trong giai đoạn mới. Khi khoa học, công nghệ và dữ liệu được kết hợp hài hòa, người nuôi có thể nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm thiểu rủi ro môi trường và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Liên hệ LASI để được tư vấn và hỗ trợ!
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT – LASI
Bài viết liên quan
Ngành tôm Việt Nam đã và đang giữ vai trò quan trọng trong kim ngạch xuất khẩu thủy sản, với thị trường trải rộng trên hơn 100 quốc gia. Tuy nhiên, sự phát triển bền vững của ngành phụ thuộc lớn vào khả năng đáp ứng tiêu chuẩn tôm xuất khẩu mà các thị trường […]
Trong bối cảnh ngành thủy sản toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ sang mô hình sản xuất minh bạch – bền vững – an toàn, việc sở hữu chứng nhận ASC và BAP đã trở thành điều kiện gần như bắt buộc đối với các doanh nghiệp nuôi, chế biến và xuất khẩu tôm. […]
Trong bối cảnh nhu cầu điện năng toàn cầu không ngừng gia tăng, trong khi áp lực giảm phát thải khí nhà kính ngày càng lớn, năng lượng gió ngoài khơi đang được nhiều quốc gia xem là một trong những giải pháp chiến lược để bảo đảm an ninh năng lượng và thực hiện […]
Trong bối cảnh toàn cầu đang hướng mạnh đến phát triển thủy sản bền vững, các tiêu chuẩn quốc tế về khai thác có trách nhiệm ngày càng trở thành yếu tố bắt buộc để tiếp cận thị trường xuất khẩu giá trị cao. Một trong những chứng nhận quan trọng và uy tín nhất […]
Việc Việt Nam nhận thẻ vàng EC vào năm 2017 đã trở thành một dấu mốc quan trọng, cảnh báo về các rủi ro liên quan đến khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU Fishing). Đây không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn ảnh […]
Trong bối cảnh thị trường thủy sản toàn cầu ngày càng siết chặt tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, minh bạch chuỗi cung ứng và phát triển bền vững, thủy sản xuất khẩu Việt Nam phải đối mặt với yêu cầu ngày càng cao từ các nhà bán lẻ quốc tế. Nổi bật trong […]
Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tiềm năng phát triển năng lượng mặt trời và gió hàng đầu khu vực Đông Nam Á, nhờ lợi thế tự nhiên vượt trội về bức xạ mặt trời và điều kiện gió. Trong bối cảnh nhu cầu điện năng tăng nhanh, áp […]
Trong quá trình phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió, một trong những bước quan trọng và mang tính quyết định nhất chính là khảo sát tiềm năng gió. Đây không chỉ là công đoạn thu thập dữ liệu khí tượng đơn thuần, mà còn là nền tảng để đánh giá […]
Trong bối cảnh thương mại thủy sản toàn cầu ngày càng chú trọng đến tính bền vững, trách nhiệm xã hội và an toàn thực phẩm, các chứng nhận quốc tế đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc định hình tiêu chuẩn sản xuất và gia tăng tính cạnh tranh. Trong số đó, […]
Trong những thập kỷ gần đây, xả thải trên biển từ hoạt động hàng hải, công nghiệp ven biển và khai thác tài nguyên biển đã trở thành vấn đề môi trường toàn cầu. Lượng chất thải phát sinh ngày càng lớn trong khi khả năng tự làm sạch của đại dương có giới hạn, […]
Trong bối cảnh khủng hoảng khí hậu đang gia tăng về mức độ và phạm vi ảnh hưởng, các quốc gia trên thế giới đang chuyển dịch mạnh mẽ sang các nguồn năng lượng bền vững nhằm giảm phát thải khí nhà kính và nâng cao an ninh năng lượng. Trong bài viết này, LASI […]
Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch sang các mô hình phát triển xanh và bền vững, năng lượng gió ngoài khơi nổi lên như một trong những nguồn năng lượng tái tạo có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất. Việt Nam, với đường bờ biển dài hơn 3.200 km và điều kiện gió […]
