Biến đổi khí hậu đang trở thành thách thức toàn cầu, trong đó nông nghiệp là một trong những ngành phát thải khí nhà kính đáng kể. Đặc biệt, đất canh tác không chỉ là nơi lưu giữ carbon mà còn là nguồn phát thải các khí như CO₂, CH₄ và N₂O. Việc đo lường chính xác phát thải khí nhà kính từ đất có ý nghĩa then chốt trong việc xây dựng các giải pháp giảm phát thải, thúc đẩy nông nghiệp bền vững và đáp ứng cam kết quốc tế về khí hậu. Chính vì vậy, các hệ thống đo phát thải khí nhà kính từ đất ngày càng được quan tâm và ứng dụng rộng rãi, giúp nhà nghiên cứu, quản lý và doanh nghiệp nắm bắt dữ liệu thực tế để đưa ra quyết định phù hợp.
Hệ thống đo phát thải khí nhà kính từ đất là giải pháp đo lường linh hoạt, giúp nghiên cứu sự phát thải khí từ đất, bao gồm CO₂, CH₄ và N₂O. Hệ thống này được thiết kế để thu thập dữ liệu chính xác trong thời gian thực, hỗ trợ các nghiên cứu về biến đổi khí hậu, chu trình carbon và tác động của hoạt động nông nghiệp, lâm nghiệp đến môi trường.
Hệ thống hoạt động theo nguyên tắc đo nồng độ khí trong một buồng kín đặt trên bề mặt đất. Khi khí từ đất khuếch tán vào buồng đo, hệ thống sẽ ghi nhận sự thay đổi nồng độ khí theo thời gian, từ đó tính toán thông lượng khí. Dữ liệu thu được sẽ được truyền đến máy phân tích khí và phần mềm xử lý để tính toán thông lượng chính xác.
Trong nông nghiệp và quản lý đất, có một số hoạt động và điều kiện tự nhiên tạo ra lượng phát thải đáng kể:
– Cày xới đất: quá trình xáo trộn làm tăng tốc độ phân hủy chất hữu cơ, thúc đẩy vi sinh vật giải phóng CO₂ vào khí quyển.
– Sử dụng phân bón: đặc biệt là phân bón chứa nitơ (phân đạm), làm tăng hàm lượng hợp chất nitơ trong đất, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh ra khí N₂O – một loại khí nhà kính có tiềm năng gây nóng gấp gần 300 lần CO₂.
– Chuyển đổi mục đích sử dụng đất: việc biến đổi rừng, đồng cỏ hoặc đất ngập nước thành đất nông nghiệp phá vỡ các “bể hấp thụ carbon” tự nhiên, đồng thời giải phóng CO₂ do sự phân hủy chất hữu cơ.
– Đất ngập nước và canh tác lúa: trong điều kiện yếm khí, vi sinh vật phân hủy chất hữu cơ sinh ra CH₄ – loại khí có khả năng gây hiệu ứng nhà kính mạnh gấp hơn 20 lần CO₂.
Có thể thấy, phát thải khí nhà kính từ đất không chỉ đến từ hoạt động sản xuất nông nghiệp mà còn từ quá trình sử dụng đất và đặc điểm sinh thái tự nhiên.
>> Xem thêm: Net Zero – Chìa Khóa Mở Cánh Cửa Tăng Trưởng Xanh
Phát thải khí nhà kính từ đất không chỉ là vấn đề của riêng ngành nông nghiệp, mà còn tác động sâu rộng đến môi trường, kinh tế và xã hội:
– Gia tăng biến đổi khí hậu: Các khí như CO₂, CH₄ và N₂O từ đất góp phần làm tăng hiệu ứng nhà kính, dẫn đến nhiệt độ toàn cầu tăng, mưa bão cực đoan và hạn hán kéo dài.
– Suy giảm chất lượng đất và hệ sinh thái: Canh tác thâm canh, lạm dụng phân bón hóa học khiến đất mất cân bằng dinh dưỡng, suy giảm độ phì nhiêu, ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ carbon tự nhiên.
– Ảnh hưởng đến an ninh lương thực: Biến đổi khí hậu do phát thải từ đất có thể làm giảm năng suất cây trồng, thay đổi mùa vụ, gia tăng nguy cơ sâu bệnh, đe dọa nguồn cung lương thực.
– Tác động kinh tế – xã hội: Người nông dân và cộng đồng phụ thuộc vào nông nghiệp dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu, chi phí sản xuất tăng cao, đồng thời sức ép từ các quy định quốc tế về giảm phát thải ngày càng lớn.
Như vậy, phát thải khí nhà kính từ đất không chỉ gây ra biến đổi khí hậu toàn cầu mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến sinh kế và sự phát triển bền vững của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Hệ thống khảo sát phát thải khí nhà kính từ đất được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu và quản lý môi trường, cụ thể:
– Nghiên cứu biến đổi khí hậu: theo dõi phát thải CO₂, CH₄, N₂O từ đất, qua đó đánh giá tác động của biến đổi khí hậu và đóng góp của đất trong cân bằng carbon toàn cầu.
– Quản lý nông nghiệp bền vững: phân tích ảnh hưởng của phân bón, phương pháp canh tác và luân canh cây trồng đến mức phát thải, giúp xây dựng mô hình nông nghiệp ít phát thải.
– Khoa học đất: nghiên cứu quá trình trao đổi khí giữa đất và khí quyển, làm rõ cơ chế vi sinh, hóa học và vật lý ảnh hưởng đến phát thải khí.
– Lâm nghiệp và bảo tồn thiên nhiên: đánh giá tác động của các biện pháp quản lý rừng, tái trồng rừng hay bảo tồn đất ngập nước đối với thông lượng khí từ đất.
Đặc biệt, hệ thống này rất hữu ích trong các nghiên cứu thực địa, cho phép thu thập dữ liệu nhanh chóng, chính xác và linh hoạt mà không cần lắp đặt cố định lâu dài.
>> Xem thêm: Quản Lý Carbon – Mảnh Ghép Cốt Lõi Trong Trò Chơi Phát Thải Toàn Cầu
Hệ thống đo phát thải khí nhà kính từ đất đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu và quản lý môi trường, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp. Thông qua việc ghi nhận và phân tích chính xác các dòng khí CO₂, CH₄ và N₂O từ đất, hệ thống này không chỉ giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cơ chế phát thải, mà còn cung cấp dữ liệu tin cậy để hoạch định chính sách nông nghiệp bền vững, quản lý đất đai, và bảo tồn hệ sinh thái.
Có thể nói, đầu tư vào hệ thống đo phát thải khí nhà kính từ đất hiện đại chính là bước đi cần thiết để Việt Nam và thế giới thực hiện các cam kết giảm phát thải, hướng tới mục tiêu phát triển xanh và trung hòa carbon trong tương lai.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT – LASI
Bài viết liên quan
Ngành thủy sản hiện đang giữ vai trò trụ cột trong phát triển kinh tế nông nghiệp Việt Nam, đóng góp đáng kể vào GDP và xuất khẩu quốc gia. Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh kéo theo nhiều vấn đề về môi trường, dịch bệnh và hiệu quả sản xuất. Trong bối cảnh đó, […]
Trong lĩnh vực giao thông hàng hải, quá trình tàu cập cầu được xem là một trong những thao tác kỹ thuật phức tạp và rủi ro nhất. Chỉ trong vài phút cuối cùng của hành trình, một sai lệch nhỏ về góc cập cầu, tốc độ hay khoảng cách cũng có thể dẫn đến […]
Trong lĩnh vực giao thông hàng hải, việc tàu cập cảng là một trong những giai đoạn quan trọng và tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Chỉ cần một sai lệch nhỏ về khoảng cách tàu cập cảng, vận tốc hoặc góc tiếp cận có thể dẫn đến va chạm, gây thiệt hại lớn về […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, nhu cầu sử dụng năng lượng tăng nhanh trong khi nguồn nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí đốt) dần cạn kiệt, thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ sang các nguồn năng lượng sạch – hướng đi vừa đảm bảo phát […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và giá vật tư ngày càng tăng. Người nuôi trồng thủy sản đang phải đối mặt với nhiều thách thức: chất lượng nước kém, dịch bệnh bùng phát, năng suất không ổn định, và chi phí sản xuất cao. Để giải quyết bài toán […]
Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ, điện mặt trời đã trở thành một trong những nguồn năng lượng tái tạo được ưu tiên phát triển hàng đầu. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của nguồn năng lượng sạch này, việc dự báo sản lượng […]
Trong thời đại chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, dự án năng lượng đang trở thành từ khóa trọng tâm trong chiến lược phát triển của nhiều quốc gia và doanh nghiệp. Không chỉ đơn thuần là những công trình sản xuất điện, mỗi dự án năng lượng ngày nay còn thể hiện […]
Trong bối cảnh nguồn tài nguyên biển đang chịu áp lực nghiêm trọng từ khai thác quá mức và biến đổi khí hậu, chứng chỉ MSC (Marine Stewardship Council) trở thành một trong những tiêu chuẩn quốc tế quan trọng nhất nhằm thúc đẩy nghề khai thác thủy sản bền vững. Đây không chỉ là […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng và nhu cầu năng lượng toàn cầu không ngừng mở rộng, năng lượng gió đang nổi lên như một trong những trụ cột quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng sạch. Trong đó, điện gió trên bờ (onshore wind power) được xem […]
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và lưu lượng vận tải biển ngày càng gia tăng, nước dằn tàu (ballast water) đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo ổn định, cân bằng và an toàn cho tàu biển trong suốt hành trình. Tuy nhiên, chính nguồn nước tưởng chừng “vô hại” này […]
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và nhu cầu về thực phẩm an toàn, truy xuất nguồn gốc ngày càng cao, ngành nuôi trồng thủy sản đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải chuyển đổi theo hướng bền vững, có trách nhiệm và thân thiện với môi trường. Để đáp ứng những tiêu chuẩn […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, kiểm soát chất lượng nước trong nuôi trồng thủy sản trở thành một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công của mô hình nuôi. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng LASI tìm hiểu […]
