Biến đổi khí hậu và khủng hoảng năng lượng đang đe dọa mọi quốc gia trên thế giới. Trước thách thức này, năng lượng tái tạo nổi lên như giải pháp sống còn. Đây là loại năng lượng sạch, được khai thác từ thiên nhiên như gió, mặt trời, nước và sinh khối. Khác với năng lượng hóa thạch, năng lượng tái tạo không gây ô nhiễm và không cạn kiệt. Chính vì thế, nhiều quốc gia đã coi đây là nền tảng cho phát triển bền vững.
Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới, nhiều nắng, nhiều gió và đường bờ biển dài. Điều kiện tự nhiên thuận lợi giúp chúng ta phát triển nhiều nguồn năng lượng tái tạo khác nhau. Từ các trang trại điện mặt trời đến nhà máy điện gió, từ thủy điện nhỏ đến điện sinh khối, tất cả đều góp phần vào an ninh năng lượng quốc gia. Việt Nam hiện đứng đầu Đông Nam Á về tốc độ phát triển điện mặt trời. Những con số tăng trưởng này cho thấy sự chuyển mình tích cực của ngành điện trong nước.
Trong các loại năng lượng tái tạo, điện mặt trời là nguồn phát triển nhanh nhất tại Việt Nam. Lượng bức xạ mặt trời cao, ổn định quanh năm giúp sản lượng điện dồi dào. Các dự án điện mặt trời áp mái lan rộng ở hộ gia đình và doanh nghiệp. Nhiều trang trại điện mặt trời quy mô lớn được xây dựng tại Ninh Thuận, Bình Thuận, Bạc Liêu, Cà Mau… Công nghệ ngày càng rẻ và hiệu suất cải tiến giúp điện mặt trời có tính cạnh tranh cao. Ngoài việc bảo vệ môi trường, điện mặt trời còn giúp tiết kiệm chi phí điện lâu dài.
>> Xem thêm: Trang Trại Điện Mặt Trời – Xu Hướng Tất Yếu Cho Tương Lai Xanh Bền Vững
Không kém phần quan trọng là nguồn điện gió, đặc biệt ở khu vực ven biển. Các tỉnh như Bạc Liêu, Trà Vinh, Sóc Trăng có tốc độ gió ổn định, lý tưởng để phát triển điện gió. Không chỉ miền Tây, các tỉnh duyên hải như Ninh Thuận và Bình Thuận cũng là “thủ phủ gió” với cường độ gió mạnh, ổn định quanh năm, rất thuận lợi cho phát triển điện gió quy mô lớn. Hiện nay, nhiều nhà máy điện gió trên bờ và gần bờ đã vận hành ổn định. Điện gió ngoài khơi là lĩnh vực tiềm năng lớn chưa được khai thác hết. Nếu đầu tư đồng bộ, điện gió ngoài khơi có thể cung cấp hàng trăm GW điện sạch. Nguồn năng lượng này giúp giảm phụ thuộc vào điện than và tăng tính bền vững của hệ thống điện.
Ngoài điện mặt trời và điện gió, Việt Nam còn khai thác thủy điện nhỏ, sinh khối và địa nhiệt. Thủy điện nhỏ tận dụng dòng chảy của sông suối tại các tỉnh miền núi phía Bắc. Nguồn điện này giúp giảm áp lực cho hệ thống truyền tải ở các vùng xa. Điện sinh khối sử dụng phế phẩm nông nghiệp như rơm rạ, trấu, phân gia súc để phát điện. Không chỉ tạo ra năng lượng, nó còn góp phần xử lý rác thải. Địa nhiệt là hướng đi dài hạn, cần đầu tư nghiên cứu và khai thác thận trọng tại các vùng có tiềm năng nhiệt dưới lòng đất.
Sự phát triển mạnh mẽ của năng lượng tái tạo kéo theo thay đổi lớn trong cấu trúc lưới điện. Thay vì chỉ tập trung vào các nhà máy lớn, hệ thống điện cần phân tán và linh hoạt hơn. Các hộ dân, doanh nghiệp có thể tự sản xuất điện tại chỗ, giảm tải hệ thống truyền tải. Lưới điện cần hiện đại hơn, tích hợp công nghệ giám sát và điều khiển thông minh. Hệ thống điều độ trung tâm cần được trang bị trí tuệ nhân tạo, dự báo theo thời gian thực. Nhờ đó, ngành điện có thể điều phối tối ưu nguồn điện sạch.
Tuy nhiên, năng lượng tái tạo vẫn đối mặt với nhiều thách thức trong thực tiễn. Đầu tiên là sự biến động sản lượng do phụ thuộc thời tiết. Không có nắng hay gió, sản lượng điện sẽ giảm đáng kể. Điều này gây khó khăn cho cân bằng cung – cầu điện. Do đó, cần có hệ thống lưu trữ điện lớn hoặc tăng tính linh hoạt lưới điện. Một thách thức khác là hạ tầng truyền tải tại các vùng phát triển điện tái tạo còn yếu. Nhiều nhà máy điện gió, điện mặt trời chưa phát hết công suất vì thiếu đường dây truyền tải phù hợp.
Chính sách là yếu tố then chốt trong việc thúc đẩy năng lượng tái tạo phát triển. Trong giai đoạn trước, cơ chế giá FIT đã giúp hàng loạt dự án điện sạch được triển khai. Tuy nhiên, để phù hợp với thị trường cạnh tranh, cần chuyển dần sang đấu thầu điện. Mô hình hợp đồng mua bán điện trực tiếp (DPPA) đang được thí điểm, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận điện xanh. Chính phủ cũng cần quy hoạch đồng bộ nguồn điện, truyền tải và lưu trữ để tránh dư thừa, lãng phí.
Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại COP26. Để thực hiện cam kết này, năng lượng tái tạo cần đóng vai trò trung tâm. Việc loại bỏ dần điện than, giảm tiêu thụ năng lượng hóa thạch là điều tất yếu. Song song, cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong ngành điện, ứng dụng dữ liệu lớn, AI và IoT. Hệ thống điện tương lai phải minh bạch, linh hoạt, có khả năng dự báo và tối ưu hoá vận hành. Chính phủ, doanh nghiệp và người dân đều phải vào cuộc để hiện thực hóa cam kết khí hậu.
>> Xem thêm: Phương Pháp Eddy Covariance Trong Quan Trắc Khí Nhà Kính
Sự tham gia của người dân đóng vai trò rất quan trọng trong phát triển điện sạch. Việc lắp đặt điện mặt trời áp mái không chỉ giảm chi phí điện mà còn giảm áp lực cho lưới điện. Các doanh nghiệp sử dụng năng lượng tái tạo cũng góp phần xây dựng hình ảnh thương hiệu xanh. Học sinh, sinh viên được giáo dục về năng lượng sạch ngay từ trường học sẽ hình thành thói quen sử dụng điện tiết kiệm. Cộng đồng cùng hướng tới một môi trường sống xanh, sạch và bền vững là yếu tố không thể thiếu.
Từ những cánh đồng điện mặt trời đến các cánh quạt gió khổng lồ, năng lượng tái tạo đang vẽ lại bức tranh ngành điện Việt Nam. Không còn khói than, không còn bụi mịn, điện sạch đang dần thay thế điện truyền thống. Từng bước chuyển mình, từng thay đổi nhỏ sẽ góp phần tạo nên một hệ thống điện hiện đại. Tương lai là điện phân tán, điện thông minh và điện xanh – nơi con người sống hòa hợp cùng thiên nhiên. Năng lượng tái tạo không chỉ là xu hướng, mà là trách nhiệm với hành tinh.
Hãy đồng hành cùng LASI trên hành trình chuyển đổi năng lượng bền vững, từ tư vấn giải pháp điện mặt trời, điện gió đến tích hợp thiết bị cảm biến và phần mềm quản lý thông minh. Tất cả vì một tương lai xanh và hiện đại hơn.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT LASI
Bài viết liên quan
Năng lượng mặt trời đang trở thành nguồn năng lượng tái tạo quan trọng trên toàn cầu, giữ vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, bền vững. Nhiều quốc gia đã nhận thức rõ tầm quan trọng của năng lượng này. Chính vì vậy, họ đã và đang […]
Trước bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, Việt Nam đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ trên bản đồ năng lượng toàn cầu. Tại Hội nghị COP26, Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050. Đây là mục tiêu tham vọng, đòi hỏi chuyển […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, các quốc gia và doanh nghiệp đang nỗ lực thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 (Net Zero). Để hiện thực hóa mục tiêu này, một yếu tố then chốt không thể thiếu chính là hệ thống MRV khí nhà […]
Biến đổi khí hậu đang tái định hình lại cách thức vận hành nền kinh tế toàn cầu. Các quốc gia, doanh nghiệp và nhà đầu tư ngày càng nhấn mạnh cam kết Net Zero – mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính bằng 0. Để đạt được điều đó, ngoài việc cắt giảm […]
Nuôi trồng tôm giống là ngành thủy sản phát triển mạnh tại Việt Nam, giữ vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng. Để đạt năng suất và chất lượng cao, người nuôi cần hiểu rõ các giai đoạn phát triển tôm, chọn giống tốt và quản lý môi trường nuôi hợp lý. Đồng thời, […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu đang diễn ra với những tác động ngày càng rõ nét, nhu cầu quan trắc chính xác các dòng trao đổi khí nhà kính giữa lớp bề mặt Trái Đất và khí quyển trở nên hết sức quan trọng. Phương pháp Eddy Covariance (Hiệp phương sai […]
Trong bối cảnh nông nghiệp toàn cầu hướng tới phát triển bền vững và giảm phát thải khí nhà kính, nhu cầu áp dụng các phương pháp quan trắc khí nhà kính theo tiêu chuẩn quốc tế ngày càng gia tăng nhằm đảm bảo tính minh bạch, độ chính xác và khả năng đối chiếu […]
Thế giới đang đối mặt với khủng hoảng năng lượng và biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng. Trong bối cảnh đó, nhu cầu tìm kiếm nguồn năng lượng sạch và bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Giữa nhiều giải pháp, trang trại điện mặt trời nổi lên như một […]
