Trước bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, Việt Nam đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ trên bản đồ năng lượng toàn cầu. Tại Hội nghị COP26, Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050. Đây là mục tiêu tham vọng, đòi hỏi chuyển dịch sâu từ năng lượng hóa thạch sang các loại năng lượng tái tạo. Net Zero không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy tăng trưởng xanh và thu hút đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển đa dạng các loại năng lượng tái tạo, bao gồm:
Năng lượng mặt trời (điện mặt trời áp mái, điện mặt đất, điện mặt trời phao nổi)
Năng lượng gió (trên bờ và ngoài khơi)
Thủy điện nhỏ
Năng lượng sinh khối (từ phụ phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp)
Điện từ chất thải rắn
Năng lượng địa nhiệt và thủy triều (ở quy mô nghiên cứu)
Với nguồn tài nguyên phong phú và điều kiện địa lý thuận lợi, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tiềm năng khai thác năng lượng tái tạo lớn nhất Đông Nam Á. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng đó, các chính sách hỗ trợ kịp thời và hiệu quả đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Điện mặt trời là lĩnh vực bùng nổ mạnh mẽ nhất trong giai đoạn 2017 – 2020, khi Chính phủ ban hành cơ chế giá FiT (giá mua điện cố định) hấp dẫn. Cụ thể, giá mua điện mặt trời mặt đất lên tới 9,35 cent/kWh và điện áp mái là 8,38 cent/kWh. Chính sách này đã tạo ra làn sóng đầu tư mạnh, đưa tổng công suất điện mặt trời từ vài trăm MW lên hơn 16.500 MW chỉ sau ba năm.
Tuy nhiên, sau khi cơ chế FiT kết thúc vào cuối năm 2020, Việt Nam hiện đang nghiên cứu chuyển sang cơ chế đấu thầu cạnh tranh. Điều này nhằm đảm bảo minh bạch, hiệu quả và bền vững hơn về mặt tài chính. Ngoài ra, mô hình điện mặt trời tự phát – tự tiêu kết hợp hòa lưới cũng được khuyến khích tại các khu công nghiệp và tòa nhà thương mại.
Đặc biệt, Quy hoạch điện VIII định hướng phát triển điện mặt trời theo hướng cân bằng vùng miền. Nội dung đang hướng đến ưu tiên miền Bắc để tránh quá tải lưới như giai đoạn trước.
>> Xem thêm: Trang Trại Điện Mặt Trời – Xu Hướng Tất Yếu Cho Tương Lai Xanh Bền Vững
Với đường bờ biển dài hơn 3.200 km và tốc độ gió trung bình cao, Việt Nam có tiềm năng phát triển điện gió lên tới hàng trăm GW. Giai đoạn 2020 – 2021, chính sách giá FIT cho điện gió (8,5 cent/kWh trên bờ, 9,8 cent/kWh ngoài khơi) đã kích hoạt hàng loạt dự án lớn.
Tuy nhiên, đến nay, chính sách này đã hết hiệu lực. Nhà nước đang chuyển sang cơ chế đấu thầu theo giá trần (ceiling price). Song song đó, Việt Nam cũng đang xây dựng khung pháp lý đầu tiên cho điện gió ngoài khơi với sự hỗ trợ từ các đối tác quốc tế. Trong đó có các quốc gia như Anh, Đan Mạch và EU.
Trong Quy hoạch điện VIII, mục tiêu đến 2030 là đạt 27 GW điện gió (trong đó khoảng 6 GW điện gió ngoài khơi). Từ đó, mục tiêu này cũng hướng đến xây dựng chuỗi cung ứng nội địa và thu hút đầu tư vào ngành công nghiệp phụ trợ.
Thủy điện nhỏ dưới 30 MW hỗ trợ lưới điện ở vùng sâu vùng xa. Chính phủ ưu tiên cấp phép thủy điện nhỏ tại vùng địa hình phù hợp. Tuy nhiên, dự án thủy điện nhỏ từng gây sạt lở, mất rừng và ảnh hưởng hệ sinh thái. Vì vậy, chính sách mới yêu cầu đánh giá tác động môi trường nghiêm ngặt hơn. Đồng thời, phát triển thủy điện được lồng ghép trong chiến lược bảo vệ rừng đầu nguồn.
>> Xem thêm: Khám Phá Xu Hướng Nuôi Trồng Thủy Sản Bền Vững Tại Việt Nam 2025
Việt Nam là quốc gia nông nghiệp với hàng chục triệu tấn phụ phẩm mỗi năm. Tuy nhiên, lượng năng lượng sinh khối được chuyển hóa thành điện vẫn còn rất hạn chế.
Nhằm khai thác tiềm năng, Chính phủ ban hành cơ chế hỗ trợ giá điện sinh khối. Mức giá hỗ trợ từ 7,03 đến 7,34 cent/kWh, tùy loại hình đồng phát nhiệt – điện hoặc điện đơn thuần. Điện từ đốt rác thải rắn cũng được hỗ trợ qua chính sách đặc thù tại TP.HCM, Hà Nội, Bình Dương. Trong tương lai, Nhà nước hướng tới hỗ trợ phát điện sinh khối phân tán ở nhà máy chế biến nông sản, khu chăn nuôi và cụm công nghiệp nông thôn.
Mặc dù chưa phát triển mạnh, Việt Nam đang từng bước khai thác tiềm năng địa nhiệt tại Tây Nguyên. Ngoài ra, thủy triều ở vùng duyên hải và năng lượng mới như hydro xanh cũng đang được nghiên cứu. Đây là xu hướng dài hạn phù hợp với mục tiêu phát thải ròng bằng 0.
Chính phủ đã giao Bộ Công Thương phối hợp cùng các viện nghiên cứu và tổ chức quốc tế khảo sát, xây dựng khung pháp lý cho thí điểm khai thác các nguồn năng lượng tái tạo mới. Việc này hướng tới mở rộng danh mục lựa chọn đầu tư trong tương lai.
Phát triển năng lượng tái tạo cần đi đôi với đầu tư vào hệ thống truyền tải điện thông minh và linh hoạt. Hiện nay, một số khu vực như Ninh Thuận và Bình Thuận đang đối mặt tình trạng quá tải lưới. Đây là nơi tập trung nhiều dự án điện gió và điện mặt trời. Do quá tải, nhiều dự án buộc phải giảm phát công suất, gây lãng phí nguồn lực.
Do đó, chính sách mới yêu cầu:
Giao EVN đầu tư đồng bộ hệ thống truyền tải
Khuyến khích tư nhân đầu tư lưới điện truyền tải theo cơ chế PPP
Phát triển thị trường điện cạnh tranh, tiến tới mô hình mua bán điện trực tiếp (DPPA) giữa nhà máy điện tái tạo và khách hàng lớn
Ngoài ra, Việt Nam đang xây dựng hệ thống tín chỉ carbon và thị trường carbon nội địa. Mục tiêu là khuyến khích sử dụng năng lượng sạch trong sản xuất. Các ngành tiêu thụ năng lượng lớn như thép, xi măng và dệt may sẽ được ưu tiên thúc đẩy chuyển đổi xanh.
Phát triển các loại năng lượng tái tạo tại Việt Nam không chỉ là xu thế mà còn là chiến lược quốc gia. Mục tiêu là xây dựng nền kinh tế xanh, độc lập năng lượng và bền vững môi trường. Nhờ chính sách ngày càng hoàn thiện, doanh nghiệp và nhà đầu tư có nhiều cơ hội mở rộng. Đây là thời điểm vàng để đồng hành cùng Việt Nam trong chuyển đổi xanh toàn cầu.
Bạn đang tìm kiếm giải pháp năng lượng tái tạo hiệu quả, phù hợp với chiến lược giảm phát thải của doanh nghiệp? Hãy để LASI đồng hành cùng bạn trong hành trình chuyển đổi xanh bền vững. Từ tư vấn kỹ thuật, lắp đặt hệ thống điện mặt trời, điện gió, đến tối ưu hóa lượng phát thải carbon, chúng tôi luôn sẵn sàng cùng bạn phát triển.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT LASI
Trụ sở: LASI Building, 345 Kim Mã, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Văn phòng: 62 Nguyễn Khang, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Hotline: 0979 195 515 – (84-24) 3771 2880
Email: Info@lasi.com.vn
Bài viết liên quan
Năng lượng mặt trời đang trở thành nguồn năng lượng tái tạo quan trọng trên toàn cầu, giữ vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, bền vững. Nhiều quốc gia đã nhận thức rõ tầm quan trọng của năng lượng này. Chính vì vậy, họ đã và đang […]
Biến đổi khí hậu và khủng hoảng năng lượng đang đe dọa mọi quốc gia trên thế giới. Trước thách thức này, năng lượng tái tạo nổi lên như giải pháp sống còn. Đây là loại năng lượng sạch, được khai thác từ thiên nhiên như gió, mặt trời, nước và sinh khối. Khác với […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, các quốc gia và doanh nghiệp đang nỗ lực thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 (Net Zero). Để hiện thực hóa mục tiêu này, một yếu tố then chốt không thể thiếu chính là hệ thống MRV khí nhà […]
Biến đổi khí hậu đang tái định hình lại cách thức vận hành nền kinh tế toàn cầu. Các quốc gia, doanh nghiệp và nhà đầu tư ngày càng nhấn mạnh cam kết Net Zero – mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính bằng 0. Để đạt được điều đó, ngoài việc cắt giảm […]
Nuôi trồng tôm giống là ngành thủy sản phát triển mạnh tại Việt Nam, giữ vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng. Để đạt năng suất và chất lượng cao, người nuôi cần hiểu rõ các giai đoạn phát triển tôm, chọn giống tốt và quản lý môi trường nuôi hợp lý. Đồng thời, […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu đang diễn ra với những tác động ngày càng rõ nét, nhu cầu quan trắc chính xác các dòng trao đổi khí nhà kính giữa lớp bề mặt Trái Đất và khí quyển trở nên hết sức quan trọng. Phương pháp Eddy Covariance (Hiệp phương sai […]
Trong bối cảnh nông nghiệp toàn cầu hướng tới phát triển bền vững và giảm phát thải khí nhà kính, nhu cầu áp dụng các phương pháp quan trắc khí nhà kính theo tiêu chuẩn quốc tế ngày càng gia tăng nhằm đảm bảo tính minh bạch, độ chính xác và khả năng đối chiếu […]
Thế giới đang đối mặt với khủng hoảng năng lượng và biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng. Trong bối cảnh đó, nhu cầu tìm kiếm nguồn năng lượng sạch và bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Giữa nhiều giải pháp, trang trại điện mặt trời nổi lên như một […]
