Trước bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, Việt Nam đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ trên bản đồ năng lượng toàn cầu. Tại Hội nghị COP26, Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050. Đây là mục tiêu tham vọng, đòi hỏi chuyển dịch sâu từ năng lượng hóa thạch sang các loại năng lượng tái tạo. Net Zero không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy tăng trưởng xanh và thu hút đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển đa dạng các loại năng lượng tái tạo, bao gồm:
Năng lượng mặt trời (điện mặt trời áp mái, điện mặt đất, điện mặt trời phao nổi)
Năng lượng gió (trên bờ và ngoài khơi)
Thủy điện nhỏ
Năng lượng sinh khối (từ phụ phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp)
Điện từ chất thải rắn
Năng lượng địa nhiệt và thủy triều (ở quy mô nghiên cứu)
Với nguồn tài nguyên phong phú và điều kiện địa lý thuận lợi, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tiềm năng khai thác năng lượng tái tạo lớn nhất Đông Nam Á. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng đó, các chính sách hỗ trợ kịp thời và hiệu quả đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Điện mặt trời là lĩnh vực bùng nổ mạnh mẽ nhất trong giai đoạn 2017 – 2020, khi Chính phủ ban hành cơ chế giá FiT (giá mua điện cố định) hấp dẫn. Cụ thể, giá mua điện mặt trời mặt đất lên tới 9,35 cent/kWh và điện áp mái là 8,38 cent/kWh. Chính sách này đã tạo ra làn sóng đầu tư mạnh, đưa tổng công suất điện mặt trời từ vài trăm MW lên hơn 16.500 MW chỉ sau ba năm.
Tuy nhiên, sau khi cơ chế FiT kết thúc vào cuối năm 2020, Việt Nam hiện đang nghiên cứu chuyển sang cơ chế đấu thầu cạnh tranh. Điều này nhằm đảm bảo minh bạch, hiệu quả và bền vững hơn về mặt tài chính. Ngoài ra, mô hình điện mặt trời tự phát – tự tiêu kết hợp hòa lưới cũng được khuyến khích tại các khu công nghiệp và tòa nhà thương mại.
Đặc biệt, Quy hoạch điện VIII định hướng phát triển điện mặt trời theo hướng cân bằng vùng miền. Nội dung đang hướng đến ưu tiên miền Bắc để tránh quá tải lưới như giai đoạn trước.
>> Xem thêm: Trang Trại Điện Mặt Trời – Xu Hướng Tất Yếu Cho Tương Lai Xanh Bền Vững
Với đường bờ biển dài hơn 3.200 km và tốc độ gió trung bình cao, Việt Nam có tiềm năng phát triển điện gió lên tới hàng trăm GW. Giai đoạn 2020 – 2021, chính sách giá FIT cho điện gió (8,5 cent/kWh trên bờ, 9,8 cent/kWh ngoài khơi) đã kích hoạt hàng loạt dự án lớn.
Tuy nhiên, đến nay, chính sách này đã hết hiệu lực. Nhà nước đang chuyển sang cơ chế đấu thầu theo giá trần (ceiling price). Song song đó, Việt Nam cũng đang xây dựng khung pháp lý đầu tiên cho điện gió ngoài khơi với sự hỗ trợ từ các đối tác quốc tế. Trong đó có các quốc gia như Anh, Đan Mạch và EU.
Trong Quy hoạch điện VIII, mục tiêu đến 2030 là đạt 27 GW điện gió (trong đó khoảng 6 GW điện gió ngoài khơi). Từ đó, mục tiêu này cũng hướng đến xây dựng chuỗi cung ứng nội địa và thu hút đầu tư vào ngành công nghiệp phụ trợ.
Thủy điện nhỏ dưới 30 MW hỗ trợ lưới điện ở vùng sâu vùng xa. Chính phủ ưu tiên cấp phép thủy điện nhỏ tại vùng địa hình phù hợp. Tuy nhiên, dự án thủy điện nhỏ từng gây sạt lở, mất rừng và ảnh hưởng hệ sinh thái. Vì vậy, chính sách mới yêu cầu đánh giá tác động môi trường nghiêm ngặt hơn. Đồng thời, phát triển thủy điện được lồng ghép trong chiến lược bảo vệ rừng đầu nguồn.
>> Xem thêm: Khám Phá Xu Hướng Nuôi Trồng Thủy Sản Bền Vững Tại Việt Nam 2025
Việt Nam là quốc gia nông nghiệp với hàng chục triệu tấn phụ phẩm mỗi năm. Tuy nhiên, lượng năng lượng sinh khối được chuyển hóa thành điện vẫn còn rất hạn chế.
Nhằm khai thác tiềm năng, Chính phủ ban hành cơ chế hỗ trợ giá điện sinh khối. Mức giá hỗ trợ từ 7,03 đến 7,34 cent/kWh, tùy loại hình đồng phát nhiệt – điện hoặc điện đơn thuần. Điện từ đốt rác thải rắn cũng được hỗ trợ qua chính sách đặc thù tại TP.HCM, Hà Nội, Bình Dương. Trong tương lai, Nhà nước hướng tới hỗ trợ phát điện sinh khối phân tán ở nhà máy chế biến nông sản, khu chăn nuôi và cụm công nghiệp nông thôn.
Mặc dù chưa phát triển mạnh, Việt Nam đang từng bước khai thác tiềm năng địa nhiệt tại Tây Nguyên. Ngoài ra, thủy triều ở vùng duyên hải và năng lượng mới như hydro xanh cũng đang được nghiên cứu. Đây là xu hướng dài hạn phù hợp với mục tiêu phát thải ròng bằng 0.
Chính phủ đã giao Bộ Công Thương phối hợp cùng các viện nghiên cứu và tổ chức quốc tế khảo sát, xây dựng khung pháp lý cho thí điểm khai thác các nguồn năng lượng tái tạo mới. Việc này hướng tới mở rộng danh mục lựa chọn đầu tư trong tương lai.
Phát triển năng lượng tái tạo cần đi đôi với đầu tư vào hệ thống truyền tải điện thông minh và linh hoạt. Hiện nay, một số khu vực như Ninh Thuận và Bình Thuận đang đối mặt tình trạng quá tải lưới. Đây là nơi tập trung nhiều dự án điện gió và điện mặt trời. Do quá tải, nhiều dự án buộc phải giảm phát công suất, gây lãng phí nguồn lực.
Do đó, chính sách mới yêu cầu:
Giao EVN đầu tư đồng bộ hệ thống truyền tải
Khuyến khích tư nhân đầu tư lưới điện truyền tải theo cơ chế PPP
Phát triển thị trường điện cạnh tranh, tiến tới mô hình mua bán điện trực tiếp (DPPA) giữa nhà máy điện tái tạo và khách hàng lớn
Ngoài ra, Việt Nam đang xây dựng hệ thống tín chỉ carbon và thị trường carbon nội địa. Mục tiêu là khuyến khích sử dụng năng lượng sạch trong sản xuất. Các ngành tiêu thụ năng lượng lớn như thép, xi măng và dệt may sẽ được ưu tiên thúc đẩy chuyển đổi xanh.
Phát triển các loại năng lượng tái tạo tại Việt Nam không chỉ là xu thế mà còn là chiến lược quốc gia. Mục tiêu là xây dựng nền kinh tế xanh, độc lập năng lượng và bền vững môi trường. Nhờ chính sách ngày càng hoàn thiện, doanh nghiệp và nhà đầu tư có nhiều cơ hội mở rộng. Đây là thời điểm vàng để đồng hành cùng Việt Nam trong chuyển đổi xanh toàn cầu.
Bạn đang tìm kiếm giải pháp năng lượng tái tạo hiệu quả, phù hợp với chiến lược giảm phát thải của doanh nghiệp? Hãy để LASI đồng hành cùng bạn trong hành trình chuyển đổi xanh bền vững. Từ tư vấn kỹ thuật, lắp đặt hệ thống điện mặt trời, điện gió, đến tối ưu hóa lượng phát thải carbon, chúng tôi luôn sẵn sàng cùng bạn phát triển.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT LASI
Trụ sở: LASI Building, 345 Kim Mã, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Văn phòng: 62 Nguyễn Khang, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Hotline: 0979 195 515 – (84-24) 3771 2880
Email: Info@lasi.com.vn
Bài viết liên quan
Ngành tôm Việt Nam đã và đang giữ vai trò quan trọng trong kim ngạch xuất khẩu thủy sản, với thị trường trải rộng trên hơn 100 quốc gia. Tuy nhiên, sự phát triển bền vững của ngành phụ thuộc lớn vào khả năng đáp ứng tiêu chuẩn tôm xuất khẩu mà các thị trường […]
Trong bối cảnh ngành thủy sản toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ sang mô hình sản xuất minh bạch – bền vững – an toàn, việc sở hữu chứng nhận ASC và BAP đã trở thành điều kiện gần như bắt buộc đối với các doanh nghiệp nuôi, chế biến và xuất khẩu tôm. […]
Trong bối cảnh nhu cầu điện năng toàn cầu không ngừng gia tăng, trong khi áp lực giảm phát thải khí nhà kính ngày càng lớn, năng lượng gió ngoài khơi đang được nhiều quốc gia xem là một trong những giải pháp chiến lược để bảo đảm an ninh năng lượng và thực hiện […]
Trong bối cảnh toàn cầu đang hướng mạnh đến phát triển thủy sản bền vững, các tiêu chuẩn quốc tế về khai thác có trách nhiệm ngày càng trở thành yếu tố bắt buộc để tiếp cận thị trường xuất khẩu giá trị cao. Một trong những chứng nhận quan trọng và uy tín nhất […]
Việc Việt Nam nhận thẻ vàng EC vào năm 2017 đã trở thành một dấu mốc quan trọng, cảnh báo về các rủi ro liên quan đến khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU Fishing). Đây không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn ảnh […]
Trong bối cảnh thị trường thủy sản toàn cầu ngày càng siết chặt tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, minh bạch chuỗi cung ứng và phát triển bền vững, thủy sản xuất khẩu Việt Nam phải đối mặt với yêu cầu ngày càng cao từ các nhà bán lẻ quốc tế. Nổi bật trong […]
Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tiềm năng phát triển năng lượng mặt trời và gió hàng đầu khu vực Đông Nam Á, nhờ lợi thế tự nhiên vượt trội về bức xạ mặt trời và điều kiện gió. Trong bối cảnh nhu cầu điện năng tăng nhanh, áp […]
Trong quá trình phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió, một trong những bước quan trọng và mang tính quyết định nhất chính là khảo sát tiềm năng gió. Đây không chỉ là công đoạn thu thập dữ liệu khí tượng đơn thuần, mà còn là nền tảng để đánh giá […]
Trong bối cảnh thương mại thủy sản toàn cầu ngày càng chú trọng đến tính bền vững, trách nhiệm xã hội và an toàn thực phẩm, các chứng nhận quốc tế đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc định hình tiêu chuẩn sản xuất và gia tăng tính cạnh tranh. Trong số đó, […]
Trong những thập kỷ gần đây, xả thải trên biển từ hoạt động hàng hải, công nghiệp ven biển và khai thác tài nguyên biển đã trở thành vấn đề môi trường toàn cầu. Lượng chất thải phát sinh ngày càng lớn trong khi khả năng tự làm sạch của đại dương có giới hạn, […]
Trong bối cảnh khủng hoảng khí hậu đang gia tăng về mức độ và phạm vi ảnh hưởng, các quốc gia trên thế giới đang chuyển dịch mạnh mẽ sang các nguồn năng lượng bền vững nhằm giảm phát thải khí nhà kính và nâng cao an ninh năng lượng. Trong bài viết này, LASI […]
Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch sang các mô hình phát triển xanh và bền vững, năng lượng gió ngoài khơi nổi lên như một trong những nguồn năng lượng tái tạo có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất. Việt Nam, với đường bờ biển dài hơn 3.200 km và điều kiện gió […]
