Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, kiểm soát chất lượng nước trong nuôi trồng thủy sản trở thành một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công của mô hình nuôi. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng LASI tìm hiểu sâu hơn về các chỉ tiêu quan trọng cần lưu ý trong kiểm soát nước. Từ đó giúp người nuôi chủ động quản lý môi trường nước hiệu quả.
Trong hệ thống nuôi trồng thủy sản, chất lượng nước đóng vai trò trung tâm, quyết định trực tiếp đến sức khỏe, năng suất và hiệu quả kinh tế của toàn bộ mô hình nuôi. Nước không chỉ là môi trường sống mà còn là yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hô hấp, trao đổi chất, sinh trưởng và miễn dịch của sinh vật thủy sản.
Một sự thay đổi nhỏ về các thông số như pH, hàm lượng oxy hòa tan (DO), độ mặn, nhiệt độ hay nồng độ amoniac (NH₃) đều có thể dẫn đến stress, giảm tăng trưởng hoặc bùng phát dịch bệnh. Chính vì vậy, việc kiểm soát chất lượng nước không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là một chiến lược quản lý tổng thể, giúp tối ưu hóa nguồn lực, giảm rủi ro và hướng đến nuôi trồng thủy sản bền vững.
Nhiệt độ là yếu tố môi trường quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình trao đổi chất, nhu cầu oxy và tốc độ sinh trưởng của sinh vật thủy sản. Hầu hết các loài cá và tôm nước ngọt phát triển tốt ở mức 25–32°C. Khi nhiệt độ vượt quá ngưỡng này, khả năng hòa tan oxy trong nước giảm, khiến tôm cá dễ bị sốc nhiệt.
Oxy hòa tan là yếu tố sống còn trong kiểm soát chất lượng nước. Khi DO giảm dưới 4 mg/L, nhiều loài tôm cá bắt đầu giảm ăn, nổi đầu hoặc chết hàng loạt. DO thấp còn làm giảm hiệu quả phân hủy chất hữu cơ và thúc đẩy hình thành khí độc như NH₃, H₂S.
>> Xem thêm: Vai Trò Quan Trọng Của Oxy Hòa Tan Trong Nuôi Trồng Thủy Sản
pH phản ánh tính axit – kiềm của nước, ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng và độc tính của các khí hòa tan.
Đây là hai dạng khí độc thường phát sinh do phân hủy chất hữu cơ, thức ăn thừa và chất thải của động vật thủy sản.
Ngưỡng an toàn: NH₃ < 0,1 mg/L; NO₂⁻ < 0,5 mg/L
Độ mặn ảnh hưởng đến áp suất thẩm thấu và quá trình trao đổi ion của thủy sinh vật. Mỗi loài có ngưỡng mặn tối ưu riêng (ví dụ tôm thẻ chân trắng: 5–25‰; cá rô phi: 0–15‰)
Nước quá đục do tảo hoặc bùn mịn gây cản trở quang hợp, làm giảm DO và gia tăng chất hữu cơ đáy ao
Các thiết bị cảm biến thông minh giúp giám sát DO, pH, nhiệt độ, độ mặn, NH₃ theo thời gian thực. Dữ liệu được truyền về trung tâm điều khiển, giúp người nuôi:
Công nghệ sinh học đóng vai trò quan trọng trong xử lý nước và đáy ao bằng cách:
Hệ thống nuôi tuần hoàn khép kín (RAS) cho phép lọc và tái sử dụng nước thông qua các giai đoạn:
Lọc cơ học → Lọc sinh học → Khử khí độc → Bổ sung oxy → Tái sử dụng.
RAS giúp giảm 90 – 95% lượng nước thải, kiểm soát hoàn toàn các thông số môi trường, đồng thời hạn chế dịch bệnh, phù hợp cho các mô hình nuôi công nghệ cao.
Mặc dù các tiến bộ công nghệ mang lại nhiều lợi ích, nhưng quá trình kiểm soát chất lượng nước vẫn đối mặt với một số khó khăn:
Để khắc phục, cần kết hợp giữa khoa học, công nghệ và quản lý tổng hợp. Bao gồm đào tạo kỹ thuật viên, xây dựng quy trình chuẩn và tăng cường chia sẻ dữ liệu giữa các trại nuôi, viện nghiên cứu và cơ quan quản lý môi trường.
>> Xem thêm: Công Nghệ Nuôi Trồng Thủy Sản Thông Minh
Kiểm soát chất lượng nước là yếu tố then chốt trong mọi mô hình nuôi trồng thủy sản hiện đại. Việc quản lý hiệu quả các thông số môi trường không chỉ đảm bảo sức khỏe và năng suất vật nuôi, mà còn là cơ sở để xây dựng chuỗi sản xuất thủy sản bền vững, an toàn và thân thiện môi trường.
Ứng dụng công nghệ cảm biến, vi sinh học và hệ thống tuần hoàn nước đang mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành thủy sản Việt Nam. Nơi năng suất không còn phụ thuộc vào may rủi, mà được quyết định bởi khoa học, dữ liệu và quản trị thông minh.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT – LASI
Bài viết liên quan
Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch sang các mô hình phát triển xanh và bền vững, năng lượng gió ngoài khơi nổi lên như một trong những nguồn năng lượng tái tạo có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất. Việt Nam, với đường bờ biển dài hơn 3.200 km và điều kiện gió […]
Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng ngày càng tăng và yêu cầu giảm phát thải khí nhà kính trở nên cấp thiết, nhà máy điện mặt trời đã và đang trở thành một trong những hướng đi chiến lược của ngành năng lượng toàn cầu. Tại Việt Nam, sự bùng nổ các dự án […]
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, việc quản lý ngư nghiệp bền vững trở thành yếu tố then chốt để duy trì xuất khẩu hải sản. Thẻ vàng hải sản Việt Nam là cảnh báo của Liên minh Châu Âu (EU) đối với hoạt động khai thác hải sản chưa tuân thủ […]
Trong bối cảnh toàn cầu hóa thương mại biển phát triển mạnh, xả thải trên biển trở thành một vấn đề môi trường cấp bách. Hoạt động vận tải biển, khai thác hải sản và các cảng biển đã dẫn đến lượng chất thải hữu cơ, dầu mỡ, rác thải nhựa và hóa chất gia […]
Ngành thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm, đóng vai trò quan trọng trong an ninh lương thực, phát triển kinh tế và xuất khẩu của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, các phương pháp nuôi tôm truyền thống gặp phải nhiều thách thức như suy giảm chất lượng môi trường, […]
Trong bối cảnh ngành thủy sản toàn cầu phát triển mạnh mẽ, chống khai thác IUU trở thành một yêu cầu cấp bách nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đảm bảo an ninh lương thực và phát triển bền vững. Hoạt động khai thác IUU gây suy giảm nguồn lợi thủy sản, làm mất […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên hóa thạch và nhu cầu năng lượng toàn cầu ngày càng tăng, vai trò của năng lượng tái tạo trở nên vô cùng quan trọng. Năng lượng tái tạo, bao gồm điện gió, điện mặt trời, thủy điện, sinh khối và địa nhiệt, không […]
Trong bối cảnh toàn cầu hướng tới năng lượng tái tạo và giảm phát thải khí nhà kính, tuabin gió trên bờ đóng vai trò trung tâm trong hệ thống điện gió. Đây là thiết bị cốt lõi chuyển hóa năng lượng gió thành điện năng. Đồng thời là yếu tố quyết định đến hiệu […]
Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng toàn cầu tăng nhanh và các quốc gia phải đối mặt với áp lực cắt giảm phát thải khí nhà kính, điện gió trên bờ đang nổi lên như một trong những giải pháp năng lượng tái tạo hiệu quả và bền vững nhất. Đối với Việt Nam, […]
Mùa mưa là thời điểm khiến người nuôi tôm đối mặt với hàng loạt thách thức: biến động nhiệt độ, thay đổi độ mặn, pH giảm nhanh, mầm bệnh phát triển mạnh… Nếu không có chiến lược quản lý ao hợp lý, rủi ro chết hàng loạt hoặc tôm chậm lớn xảy ra rất dễ […]
Mùa mưa luôn là thách thức lớn đối với người nuôi tôm. Với lượng lớn nước mưa tràn vào ao, các thông số môi trường như pH, độ hòa tan oxy (DO) và độ mặn có thể thay đổi đột ngột. Đây đều là những yếu tố rất nhạy cảm ảnh hưởng trực tiếp đến […]
Trong bối cảnh toàn cầu chuyển dịch mạnh mẽ sang năng lượng sạch, điện gió ngoài khơi nổi lên như một nguồn năng lượng tái tạo chiến lược. Các dự án điện gió ngoài khơi có khả năng cung cấp điện quy mô lớn, ổn định và giảm phát thải carbon. Đồng thời mở ra […]
