Mùa mưa là giai đoạn nhạy cảm nhất trong quá trình nuôi tôm. Nhiệt độ giảm, độ mặn và pH thay đổi đột ngột, cộng với dòng chảy từ nước mưa mang theo mầm bệnh từ môi trường bên ngoài dễ khiến tôm bị stress và suy giảm sức đề kháng. Đây chính là thời điểm mà bệnh đốm trắng (White Spot Syndrome Virus – WSSV) thường bùng phát mạnh, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người nuôi.
Theo thống kê, bệnh đốm trắng có thể khiến tôm chết hàng loạt chỉ trong vòng 3 – 7 ngày sau khi phát bệnh, với tỷ lệ chết lên tới 80 – 100%. Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị virus WSSV, vì vậy phòng bệnh vẫn là biện pháp quan trọng và hiệu quả nhất. Bài viết này sẽ giúp bà con hiểu rõ nguyên nhân, cách nhận diện và đặc biệt là chiến lược phòng – xử lý bệnh đốm trắng khi nuôi tôm mùa mưa.
Trong mùa mưa, các yếu tố môi trường trong ao nuôi thay đổi nhanh chóng và mạnh mẽ:
– Độ mặn giảm đột ngột: Nước mưa làm loãng ao, khiến độ mặn sụt giảm nhanh, gây sốc cho tôm.
– pH và độ kiềm biến động: Mưa lớn kéo dài làm pH giảm, độ kiềm thấp, ảnh hưởng đến khả năng lột xác và sức khỏe tổng thể của tôm.
– Nhiệt độ thay đổi thất thường: Ngày nắng nóng xen kẽ mưa lạnh làm tôm stress, giảm sức đề kháng.
– Nước mưa mang theo mầm bệnh: Virus WSSV có thể tồn tại trong bùn đáy ao, trên vật chủ trung gian (cua, còng, tép, tôm tự nhiên) hoặc xâm nhập qua nguồn nước.
Khi hệ miễn dịch của tôm suy yếu, virus đốm trắng dễ dàng tấn công và bùng phát thành dịch bệnh trong ao.
Người nuôi cần thường xuyên quan sát để phát hiện sớm các biểu hiện bất thường:
– Tôm bơi lờ đờ, tụ tập gần bờ hoặc nơi cấp nước.
– Giảm ăn rõ rệt, thậm chí bỏ ăn.
– Xuất hiện các đốm trắng tròn, có đường kính 0,5 – 2 mm trên vỏ đầu ngực, thân và đuôi.
– Khi bệnh tiến triển, tôm yếu dần, chết rải rác và sau đó chết hàng loạt.
Việc phát hiện sớm là cực kỳ quan trọng để kịp thời đưa ra phương án ứng phó.
>> Xem thêm: Những Chỉ Tiêu Về Môi Trường Nuôi Tôm Bà Con Nhất Định Phải Biết
– Dừng ngay việc cấp hoặc xả nước ra/vào ao bệnh.
– Quan sát triệu chứng: tôm bơi lờ đờ, dạt bờ, bỏ ăn, xuất hiện đốm trắng dưới vỏ đầu ngực.
– Lấy mẫu gửi xét nghiệm PCR để xác định sự hiện diện của WSSV.
– Nếu tôm đã đạt kích cỡ thương phẩm, bà con nên thu hoạch toàn bộ ao càng sớm càng tốt để giảm thiểu thiệt hại.
– Không nên sử dụng thuốc hoặc hóa chất với mong muốn chữa trị, vì WSSV không có thuốc đặc trị. Việc kéo dài chỉ khiến dịch bệnh lan rộng hơn.
– Sau khi thu hoạch, khử trùng ao bằng chlorine liều cao.
– Không xả nước ao bệnh trực tiếp ra ngoài môi trường để tránh lây lan.
– Phơi đáy ao từ 15 – 20 ngày, sau đó cải tạo kỹ lưỡng trước khi nuôi vụ mới.
Vì chưa có thuốc đặc trị, nên phòng bệnh là giải pháp hiệu quả nhất. Người nuôi cần xây dựng một chiến lược tổng thể dựa trên yếu tố: an toàn sinh học – con giống sạch bệnh – tăng cường sức đề kháng.
– Xây dựng ao lắng, ao xử lý nước riêng trước khi cấp vào ao nuôi.
– Khử trùng nguồn nước đầu vào bằng chlorine, vôi hoặc chế phẩm vi sinh.
– Dùng lưới chắn để ngăn chặn cua, còng, cá tạp – những vật chủ trung gian mang mầm bệnh.
– Dụng cụ nuôi tôm phải được vệ sinh kỹ lưỡng, dùng riêng biệt cho từng ao.
– Tuyệt đối chỉ thả tôm giống đã được xét nghiệm PCR âm tính với WSSV và các bệnh nguy hiểm khác.
– Mua giống từ các trại sản xuất uy tín, có chứng nhận kiểm dịch.
– Trước khi thả, cần thuần hóa tôm giống để tránh sốc môi trường.
– Theo dõi pH, độ mặn, kiềm, oxy hòa tan thường xuyên, đặc biệt sau những trận mưa lớn.
– Sử dụng vôi CaCO3 hoặc Dolomite để ổn định pH và độ kiềm.
– Bổ sung vi sinh xử lý đáy nhằm giảm khí độc, ổn định môi trường.
– Sử dụng các loại thức ăn bổ sung vitamin C, khoáng chất và beta-glucan để nâng cao hệ miễn dịch.
– Cho ăn vừa đủ, tránh dư thừa gây ô nhiễm nước.
– Duy trì mật độ thả nuôi hợp lý để tôm không bị stress do cạnh tranh thức ăn và oxy.
Ngoài các biện pháp truyền thống, bà con có thể áp dụng thêm các công nghệ hiện đại để quản lý hiệu quả hơn:
– Hệ thống quan trắc môi trường tự động: Đo liên tục pH, oxy hòa tan (DO), nhiệt độ, độ mặn, giúp phát hiện sớm biến động bất thường.
– Thiết bị sục khí: Duy trì oxy hòa tan ổn định, hạn chế tôm nổi đầu sau mưa.
– Chế phẩm sinh học công nghệ cao: Giúp cải thiện chất lượng nước, ức chế mầm bệnh trong ao.
>> Xem thêm: Thách Thức Ngành Tôm Châu Á: Dịch Bệnh Và Chi Phí Leo Thang
Nuôi tôm mùa mưa luôn tiềm ẩn rủi ro lớn với bệnh đốm trắng (WSSV). Đây là dịch bệnh cực kỳ nguy hiểm, có thể gây thiệt hại nặng nề nếu không được kiểm soát kịp thời. Người nuôi cần coi phòng bệnh là “chiến lược sống còn”, trong đó an toàn sinh học, con giống sạch bệnh và quản lý môi trường ổn định là những yếu tố then chốt.
Bằng việc chủ động phòng bệnh, duy trì kỷ luật vận hành ao nuôi và ứng dụng công nghệ hợp lý, bà con hoàn toàn có thể giảm thiểu rủi ro, bảo vệ vụ nuôi và đạt được hiệu quả kinh tế ngay cả trong mùa mưa đầy biến động.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT – LASI
Bài viết liên quan
Khai thác IUU đang trở thành thách thức lớn đối với ngành thủy sản toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Hoạt động IUU không chỉ gây cạn kiệt nguồn lợi hải sản, làm mất cân bằng hệ sinh thái biển mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín và cơ hội xuất khẩu […]
Trong bối cảnh nhu cầu về năng lượng xanh ngày càng gia tăng, các dự án triển khai pin mặt trời trên mặt nước đang nổi lên như một giải pháp đầy tiềm năng. Tại Việt Nam, nhờ lợi thế hệ thống sông ngòi, hồ chứa phong phú, nhiều dự án quy mô lớn đã […]
Trong hoạt động khai thác cảng biển, an toàn và hiệu quả luôn là hai yếu tố then chốt. Một trong những thông số kỹ thuật có ảnh hưởng trực tiếp đến cả hai yếu tố này chính là vận tốc cập tàu khi tiếp cận cầu cảng. Vận tốc cập tàu không chỉ quyết […]
Nửa đầu năm 2025 ghi dấu nhiều biến động giá tôm trong ngành tôm ở Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung. Trong khi thị trường quốc tế xuất hiện những tín hiệu phục hồi nhẹ, thì ngược lại tại nội địa, người nuôi tôm lại chịu sức ép lớn từ chi […]
Quản lý chất lượng nước dằn là rất quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của các loài thủy sinh xâm lấn. Cuối cùng, Công ước Quản lý Nước dằn (BWM) đã được thông qua và có hiệu lực vào năm 2017. Trong đó, có 2 quy định chính, cả 2 đều nhằm cải […]
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), bất chấp những biến động lớn trên thị trường, trong 6 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 5,2 tỷ USD, tăng gần 19% so với cùng kỳ năm ngoái. Sự biến động của những thị trường lớn […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường biển và yêu cầu phát triển bền vững ngày càng cao, khái niệm “xác định tiêu chí cảng xanh” trở thành yếu tố then chốt trong quản lý và vận hành cảng biển. Không chỉ đơn thuần là cải thiện hiệu suất khai thác, […]
Trong thời đại công nghiệp hóa và toàn cầu hóa, nhu cầu sử dụng năng lượng của con người ngày càng tăng mạnh. Để đáp ứng, thế giới đã dựa chủ yếu vào nguồn năng lượng không thể tái tạo như than đá, dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và năng lượng hạt nhân. Những […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc theo dõi và quản lý phát thải khí nhà kính, đặc biệt là carbon dioxide (CO₂), trở thành nhiệm vụ cấp thiết. Một trong những công cụ quan trọng được các nhà khoa học và cơ quan quản lý sử dụng là hệ […]
Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu nhiều biến động và các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng khắt khe, đổi mới trở thành yếu tố sống còn đối với doanh nghiệp thủy sản. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường toàn cầu mà […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc đo lường và giám sát phát thải khí nhà kính đóng vai trò then chốt để xây dựng giải pháp giảm thiểu hiệu quả. Một trong những công nghệ hiện đại và chính xác nhất hiện nay là hệ thống quan trắc khí […]
Trong nuôi tôm, có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng vụ nuôi. Trong đó, oxy hòa tan được xem là một trong những yếu tố quan trọng bậc nhất, quyết định sức khỏe, tốc độ tăng trưởng và khả năng sống sót của tôm. Thiếu oxy không […]
