Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, điện gió nổi lên như một trong những trụ cột chính của ngành năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, để đạt được sản lượng điện gió ổn định và hiệu quả, các nhà đầu tư và vận hành cần nhiều hơn là chỉ có tua-bin chất lượng. Họ cần một công thức thành công – nơi dữ liệu, công nghệ và vận hành đồng hành chặt chẽ. Và yếu tố đầu tiên trong công thức đó chính là: dữ liệu gió chính xác.
Khác với thủy điện hay nhiệt điện, điện gió phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết. Gió thay đổi liên tục theo mùa, thậm chí theo từng giờ, khiến việc dự báo và khai thác trở nên khó kiểm soát. Thực tế, nhiều dự án sau khi vận hành ghi nhận sản lượng thấp hơn kỳ vọng, kéo dài thời gian hoàn vốn và làm giảm hiệu quả đầu tư.
Nguyên nhân chủ yếu nằm ở giai đoạn đánh giá tiềm năng gió ban đầu. Nếu dữ liệu đo gió chưa đủ dài, không liên tục hoặc không phản ánh đúng tầng gió mà tua-bin hoạt động, mô hình tính toán sản lượng sẽ thiếu chính xác. Sai lệch ở bước này khiến cả dự án vận hành theo những kỳ vọng không thực tế.
>> Xem thêm: Năng Lượng Tái Tạo – Chìa Khóa Hiện Đại Hóa Hệ Thống Điện Quốc Gia
Để vận hành một hệ thống điện gió hiệu quả, cần có ba lớp dữ liệu cốt lõi. Chúng cần được thu thập và xử lý đồng bộ:
Dữ liệu gió theo thời gian thực: Cung cấp thông tin chính xác về tốc độ, hướng gió, mật độ không khí và mức độ nhiễu động tại độ cao hoạt động của tua-bin.
Dữ liệu mô hình khí tượng: Giúp dự đoán xu hướng biến động gió trong dài hạn, hỗ trợ lên kế hoạch vận hành tối ưu.
Dữ liệu địa hình – địa lý: Phản ánh cách dòng gió tương tác với địa hình, đặc biệt quan trọng ở khu vực đồi núi, ven biển hoặc gần hồ.
Khi ba lớp dữ liệu này được kết hợp và xử lý chính xác, nhà đầu tư có thể thiết kế công suất phù hợp. Nhờ vậy, chúng ta có thể tối ưu cấu hình tua-bin và bố trí lưới điện hiệu quả.
Thay vì dựng tháp đo gió truyền thống (tốn kém và bị giới hạn độ cao), hiện nay nhiều dự án đã chuyển sang sử dụng LiDAR gió (Light Detection and Ranging) – một công nghệ đo gió không tiếp xúc sử dụng xung laser.
Ưu điểm vượt trội:
Đo gió chính xác ở nhiều độ cao cùng lúc (từ 40m đến 300m), giúp tái hiện đầy đủ “chân dung” của dòng gió trong không gian ba chiều.
Lắp đặt linh hoạt trên mặt đất, trên phao nổi hoặc trực tiếp trên tua-bin – phù hợp cả cho điện gió trên bờ và ngoài khơi.
Đo dữ liệu trong thời gian dài (từ 12 đến 24 tháng), phục vụ cho giai đoạn khảo sát tiền đầu tư.
Tích hợp với hệ thống SCADA để phục vụ vận hành thông minh và bảo trì dự phòng.
Chính nhờ khả năng đo gió nhanh, rộng và liên tục, LiDAR giúp giảm thiểu rủi ro trong dự báo sản lượng và đưa ra những quyết định kỹ thuật – tài chính chuẩn xác hơn.
Một nhà máy điện gió không chỉ cần dữ liệu – mà cần biến dữ liệu thành hành động thông minh. Công thức thành công có thể tóm gọn thành 4 bước:
Giai đoạn này là nền tảng cho toàn bộ quá trình phát triển dự án điện gió. Việc đo gió bằng công nghệ LiDAR cần được thực hiện tối thiểu 12 tháng để:
Nắm bắt chu kỳ gió đầy đủ trong năm: Trong đó bao gồm mùa khô, mùa mưa, thời điểm gió mạnh nhất và gió yếu nhất.
Loại trừ biến động ngắn hạn: Điển hình như bão, nhiễu động khí quyển bất thường. Điều này nhằm để đảm bảo dữ liệu mang tính đại diện và ổn định.
LiDAR hoạt động bằng cách phát ra chùm tia laser lên trời. Sau đó, thiết bị này sẽ ghi nhận tín hiệu phản xạ từ các hạt khí dung trong không khí để tính toán tốc độ và hướng gió tại nhiều độ cao khác nhau (thường từ 40m – 300m). Cuối cùng dữ liệu từ LiDAR gió sẽ được lưu trữ. Chúng cần thông qua các bước xử lý và hiệu chỉnh trước khi đưa vào bước mô hình hóa.
Sau khi thu thập dữ liệu từ LiDAR, bước tiếp theo là mô phỏng sản lượng điện hàng năm (AEP). Nhóm kỹ thuật sẽ sử dụng các phần mềm chuyên dụng như WAsP, WindPro hoặc OpenWind.
Dữ liệu được nhập vào mô hình để tính toán sản lượng điện tiềm năng. Mô hình đó dựa trên phân bố gió, địa hình và đặc tính tua-bin.
Song song đó, quá trình mô phỏng cũng cho phép đánh giá các rủi ro kỹ thuật. Bao gồm hiệu ứng bóng gió, tổn thất do địa hình phức tạp, suy giảm hiệu suất theo thời gian và các tổn thất trong hệ thống.
Kết quả đầu ra là cơ sở định lượng giúp nhà đầu tư đánh giá tính khả thi và đưa ra quyết định điều chỉnh quy hoạch nếu cần thiết.
>> Xem thêm: Các Loại Năng Lượng Tái Tạo: Chính Sách Việt Nam Đang Dẫn Lối Tương Lai Xanh
Từ kết quả mô phỏng, nhóm kỹ thuật sẽ tiến hành tối ưu cấu hình dự án. Việc này nhằm đạt sản lượng điện cao nhất với chi phí thấp nhất. Quá trình tối ưu tập trung vào ba yếu tố chính:
Chiều cao cột tua-bin: Được lựa chọn theo tầng gió ổn định nhất (thường từ 80 đến 140 mét), nơi gió mạnh và ít nhiễu động. Với chiều cao này, hiệu suất phát điện sẽ tăng đáng kể.
Khoảng cách giữa các trụ: Cần đủ xa để hạn chế hiệu ứng bóng gió. Khoảng cách lý tưởng là 5–8 lần đường kính cánh quạt theo hướng gió chính, và 3–5 lần theo phương vuông góc.
Hướng bố trí tua-bin: Dựa trên hướng gió trội, địa hình và vị trí kết nối lưới. Bản đồ gió 3D từ dữ liệu LiDAR giúp xác định chính xác vùng gió mạnh. Nhờ vậy, chúng ta có thể dễ dàng tối ưu vị trí đặt tua-bin.
Khi ba yếu tố này được đồng bộ hóa, dự án sẽ đạt hiệu suất vận hành cao. Điều đó cũng giúp kéo dài tuổi thọ thiết bị. Ngoài ra, cấu hình hợp lý còn tác động trực tiếp đến tổng mức đầu tư, chi phí bảo trì và hiệu quả vận hành toàn trạm.
Bên cạnh duy trì tua-bin quay, mục tiêu cốt lõi của giai đoạn vận hành là tối ưu hiệu suất theo thời gian thực. Cụ thể hơn là giảm thời gian dừng máy và chủ động bảo trì. Để đạt được điều này, vận hành theo dữ liệu là yếu tố then chốt.
Sau khi đi vào hoạt động, thiết bị LiDAR vẫn tiếp tục đo gió theo phút hoặc giờ. Dữ liệu được truyền về hệ thống SCADA, giúp điều chỉnh tua-bin linh hoạt theo điều kiện thực tế. Khi gió yếu, hệ thống có thể ngắt một số tua-bin để giảm mài mòn. Ngược lại, khi gió vượt ngưỡng an toàn, tua-bin tự động dừng để bảo vệ thiết bị.
Hệ thống cũng phân tích dữ liệu gió kết hợp các chỉ số kỹ thuật như rung, nhiệt, âm thanh. Việc này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó giảm thiểu tổn thất sản lượng và chi phí sửa chữa đột xuất. Đồng thời, bảo trì được thực hiện thông minh hơn. Thay vì theo lịch cứng nhắc, hệ thống đánh giá tình trạng thiết bị và ưu tiên sửa chữa vào thời điểm gió yếu. Tất cả nhằm tối ưu chi phí và thời gian.
Nhờ vận hành dựa trên dữ liệu, nhà máy có thể duy trì hiệu suất ổn định. Việc này sẽ giúp kéo dài tuổi thọ thiết bị đến 20–25 năm và đảm bảo hiệu quả đầu tư bền vững.
Sản lượng điện gió ổn định từ đo gió chính xác, cấu hình tối ưu và vận hành thông minh. Với công nghệ LiDAR và phần mềm giám sát từ xa, LASI cung cấp giải pháp toàn diện giúp nhà máy theo dõi hiệu suất, cảnh báo sớm sự cố và tối ưu chi phí vận hành. LASI là đối tác tin cậy trong hành trình khai thác hiệu quả nguồn năng lượng gió. Liên hệ ngay để cùng xây dựng nền tảng dữ liệu vững chắc cho thành công lâu dài!
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT LASI
Trụ sở: LASI Building, 345 Kim Mã, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Văn phòng: 62 Nguyễn Khang, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Hotline: 0988 279 911 – (84-24) 3771 2880
Email: Info@lasi.com.vn
Bài viết liên quan
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, mô hình nông lâm kết hợp (Agroforestry) đang được xem là hướng đi chiến lược giúp cân bằng giữa phát triển kinh tế nông nghiệp và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên. Đây là phương thức canh tác tiên tiến, tận dụng […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu ngày càng gay gắt, các quốc gia, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế đều đang hướng tới một mục tiêu chung: giảm phát thải khí nhà kính và tiến tới trung hòa carbon (net zero). Để đạt được điều đó, việc chuyển đổi sang nền […]
Trong chuỗi hoạt động hàng hải, cập cầu là một trong những giai đoạn quan trọng và tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Một thao tác sai lệch nhỏ trong điều động tàu có thể dẫn đến va chạm, gây thiệt hại lớn về kinh tế, ảnh hưởng đến an toàn hàng hải và uy […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, nông nghiệp – lĩnh vực vốn được xem là “xương sống” của nền kinh tế lại đang trở thành nguồn phát thải CO₂ đáng kể trên toàn cầu. Bài viết dưới đây LASI sẽ phân tích về nguyên nhân phát thải CO₂ nông nghiệp, […]
Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển mình hướng đến phát triển bền vững và giảm phát thải carbon, việc hiểu rõ các nguồn năng lượng điện – từ truyền thống đến tái tạo là yếu tố nền tảng để hoạch định chiến lược năng lượng quốc gia, đầu tư hạ tầng điện, cũng như […]
Ngành thủy sản hiện đang giữ vai trò trụ cột trong phát triển kinh tế nông nghiệp Việt Nam, đóng góp đáng kể vào GDP và xuất khẩu quốc gia. Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh kéo theo nhiều vấn đề về môi trường, dịch bệnh và hiệu quả sản xuất. Trong bối cảnh đó, […]
Trong lĩnh vực giao thông hàng hải, quá trình tàu cập cầu được xem là một trong những thao tác kỹ thuật phức tạp và rủi ro nhất. Chỉ trong vài phút cuối cùng của hành trình, một sai lệch nhỏ về góc cập cầu, tốc độ hay khoảng cách cũng có thể dẫn đến […]
Trong lĩnh vực giao thông hàng hải, việc tàu cập cảng là một trong những giai đoạn quan trọng và tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Chỉ cần một sai lệch nhỏ về khoảng cách tàu cập cảng, vận tốc hoặc góc tiếp cận có thể dẫn đến va chạm, gây thiệt hại lớn về […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, nhu cầu sử dụng năng lượng tăng nhanh trong khi nguồn nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí đốt) dần cạn kiệt, thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ sang các nguồn năng lượng sạch – hướng đi vừa đảm bảo phát […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và giá vật tư ngày càng tăng. Người nuôi trồng thủy sản đang phải đối mặt với nhiều thách thức: chất lượng nước kém, dịch bệnh bùng phát, năng suất không ổn định, và chi phí sản xuất cao. Để giải quyết bài toán […]
Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ, điện mặt trời đã trở thành một trong những nguồn năng lượng tái tạo được ưu tiên phát triển hàng đầu. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của nguồn năng lượng sạch này, việc dự báo sản lượng […]
Trong thời đại chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, dự án năng lượng đang trở thành từ khóa trọng tâm trong chiến lược phát triển của nhiều quốc gia và doanh nghiệp. Không chỉ đơn thuần là những công trình sản xuất điện, mỗi dự án năng lượng ngày nay còn thể hiện […]
