Trong bối cảnh toàn cầu hóa thương mại biển phát triển mạnh, xả thải trên biển trở thành một vấn đề môi trường cấp bách. Hoạt động vận tải biển, khai thác hải sản và các cảng biển đã dẫn đến lượng chất thải hữu cơ, dầu mỡ, rác thải nhựa và hóa chất gia tăng trong môi trường biển. Hậu quả của xả thải trên biển không chỉ ảnh hưởng đến sinh vật biển, đa dạng sinh học, mà còn tác động trực tiếp đến ngành thủy sản, du lịch và kinh tế biển.
Hiện nay, các tổ chức quốc tế như IMO, cùng các quốc gia ven biển, đang nỗ lực xây dựng cơ chế kiểm soát, phòng ngừa và giảm thiểu xả thải, nhằm đảm bảo phát triển bền vững trong giao thông hàng hải.

Xả thải trên biển là hành vi thải bỏ các chất rắn, lỏng hoặc khí từ tàu, giàn khoan, cảng biển hoặc hoạt động khai thác hải sản trực tiếp ra môi trường biển, mà không qua xử lý đạt chuẩn. Chất thải này có thể gây ô nhiễm nghiêm trọng và ảnh hưởng lâu dài đến hệ sinh thái biển.
Nước thải chứa hóa chất, kim loại nặng và chất hữu cơ làm suy giảm chất lượng môi trường nước. Dẫn đến hiện tượng giảm oxy hòa tan, vốn rất cần thiết cho sự sống của sinh vật biển. Khi oxy giảm mạnh, nhiều loài cá và sinh vật đáy có thể bị chết hàng loạt.
Ngoài ra, hàm lượng dinh dưỡng dư thừa trong nước thải. Đặc biệt từ nông nghiệp và sinh hoạt ven biển, thúc đẩy hiện tượng phú dưỡng, tạo điều kiện cho tảo nở hoa độc hại (HABs). Các đợt tảo độc không chỉ giết chết sinh vật biển mà còn phá vỡ cân bằng sinh thái, kéo theo sự suy giảm đa dạng sinh học.
Bên cạnh đó, rác thải nhựa, đặc biệt là vi nhựa (microplastic), tích tụ lâu dài trong cột nước và trầm tích biển. Vi nhựa xâm nhập vào chuỗi thức ăn, đi từ sinh vật phù du đến các loài cá thương mại. Cuối cùng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người thông qua tiêu thụ hải sản. Đây là một trong những mối đe dọa môi trường biển nghiêm trọng nhất hiện nay.

Cá voi chết bị trôi dạt vào bờ
Tình trạng ô nhiễm nước biển làm giảm năng suất khai thác và nuôi trồng thủy sản. Nguyên nhân do môi trường sống bị suy thoái và nhiều loài hải sản suy giảm về số lượng. Chất lượng hải sản cũng bị ảnh hưởng, dẫn đến giá trị thương mại giảm. Từ đó tăng nguy cơ mất thị trường xuất khẩu do không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế.
Bên cạnh đó, các khu vực ven biển chịu ô nhiễm nặng nề thường mất đi sức hấp dẫn đối với du khách. Điều này tác động trực tiếp đến ngành du lịch biển, khiến doanh thu từ lưu trú, dịch vụ và hoạt động giải trí ven biển sụt giảm. Nhiều địa phương phụ thuộc vào kinh tế du lịch có thể bị thiệt hại dài hạn nếu không có biện pháp xử lý kịp thời.
Cuối cùng, ô nhiễm biển làm gia tăng đáng kể chi phí xử lý môi trường và phục hồi hệ sinh thái. Bao gồm thu gom rác thải, xử lý nước bị ô nhiễm, tái tạo rạn san hô và trồng lại rừng ngập mặn. Những khoản chi này gây áp lực lớn lên ngân sách nhà nước và nguồn lực của địa phương.
Hải sản bị ô nhiễm do môi trường biển suy thoái có thể dẫn đến các bệnh về tiêu hóa, nhiễm độc kim loại nặng và nhiều vấn đề sức khỏe khác. Chúng trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dân ven biển.
Sự suy giảm chất lượng nước biển khiến hoạt động khai thác thủy sản, vận tải biển và du lịch dễ xảy ra mâu thuẫn. Các bên tranh giành nguồn lợi, không gian hoạt động hoặc đổ lỗi cho nhau về ô nhiễm. Dẫn đến gây khó khăn trong phối hợp quản lý.
Việc môi trường không được kiểm soát tốt sẽ khiến cộng đồng và đối tác quốc tế mất niềm tin vào năng lực quản lý của các cảng biển. Điều này ảnh hưởng đến thu hút đầu tư, hợp tác quốc tế và hình ảnh của ngành hàng hải trong dài hạn.

>> Xem thêm: Tầm Quan Trọng Của Duy Trì Khoảng Cách Tàu Cập Cảng
Để hạn chế các tác động sinh thái, kinh tế và xã hội từ xả thải trên biển, việc triển khai các giải pháp đồng bộ và áp dụng công nghệ tiên tiến là hết sức cần thiết.
>> Xem thêm: Vai Trò Của Hỗ Trợ Cập Cầu Trong Phát Triển Cảng Biển
Xả thải trên biển là một thách thức lớn đối với ngành giao thông hàng hải. Vấn đề này ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường, kinh tế và xã hội. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ xử lý chất thải, hệ thống giám sát thông minh và chính sách pháp lý minh bạch, các quốc gia ven biển có thể kiểm soát hiệu quả việc xả thải, bảo vệ hệ sinh thái biển và thúc đẩy phát triển bền vững ngành hàng hải.
Việc kết hợp công nghệ, quản lý và giáo dục nâng cao nhận thức sẽ là chìa khóa để giảm thiểu xả thải trên biển, đồng thời duy trì sinh kế cho cộng đồng ven biển và phát triển ngành giao thông hàng hải xanh, sạch và bền vững trong tương lai.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT – LASI
Bài viết liên quan
Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch sang các mô hình phát triển xanh và bền vững, năng lượng gió ngoài khơi nổi lên như một trong những nguồn năng lượng tái tạo có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất. Việt Nam, với đường bờ biển dài hơn 3.200 km và điều kiện gió […]
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, việc quản lý ngư nghiệp bền vững trở thành yếu tố then chốt để duy trì xuất khẩu hải sản. Thẻ vàng hải sản Việt Nam là cảnh báo của Liên minh Châu Âu (EU) đối với hoạt động khai thác hải sản chưa tuân thủ […]
Ngành thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm, đóng vai trò quan trọng trong an ninh lương thực, phát triển kinh tế và xuất khẩu của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, các phương pháp nuôi tôm truyền thống gặp phải nhiều thách thức như suy giảm chất lượng môi trường, […]
Trong bối cảnh ngành thủy sản toàn cầu phát triển mạnh mẽ, chống khai thác IUU trở thành một yêu cầu cấp bách nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đảm bảo an ninh lương thực và phát triển bền vững. Hoạt động khai thác IUU gây suy giảm nguồn lợi thủy sản, làm mất […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên hóa thạch và nhu cầu năng lượng toàn cầu ngày càng tăng, vai trò của năng lượng tái tạo trở nên vô cùng quan trọng. Năng lượng tái tạo, bao gồm điện gió, điện mặt trời, thủy điện, sinh khối và địa nhiệt, không […]
Trong bối cảnh toàn cầu hướng tới năng lượng tái tạo và giảm phát thải khí nhà kính, tuabin gió trên bờ đóng vai trò trung tâm trong hệ thống điện gió. Đây là thiết bị cốt lõi chuyển hóa năng lượng gió thành điện năng. Đồng thời là yếu tố quyết định đến hiệu […]
Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng toàn cầu tăng nhanh và các quốc gia phải đối mặt với áp lực cắt giảm phát thải khí nhà kính, điện gió trên bờ đang nổi lên như một trong những giải pháp năng lượng tái tạo hiệu quả và bền vững nhất. Đối với Việt Nam, […]
Mùa mưa là thời điểm khiến người nuôi tôm đối mặt với hàng loạt thách thức: biến động nhiệt độ, thay đổi độ mặn, pH giảm nhanh, mầm bệnh phát triển mạnh… Nếu không có chiến lược quản lý ao hợp lý, rủi ro chết hàng loạt hoặc tôm chậm lớn xảy ra rất dễ […]
Mùa mưa luôn là thách thức lớn đối với người nuôi tôm. Với lượng lớn nước mưa tràn vào ao, các thông số môi trường như pH, độ hòa tan oxy (DO) và độ mặn có thể thay đổi đột ngột. Đây đều là những yếu tố rất nhạy cảm ảnh hưởng trực tiếp đến […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, khủng hoảng năng lượng và ô nhiễm môi trường đang diễn biến phức tạp, năng lượng sạch và bền vững không chỉ là lựa chọn công nghệ mà là giải pháp chiến lược bảo đảm tăng trưởng kinh tế đi đôi với bảo vệ hành tinh. […]
Trong bối cảnh toàn cầu ngày càng chú trọng đến phát triển bền vững và khai thác có trách nhiệm, thẻ vàng thủy sản do Ủy ban châu Âu (EC) ban hành trở thành một công cụ quản lý quốc tế có sức ảnh hưởng lớn đối với các quốc gia xuất khẩu thủy sản. […]
Mùa mưa là giai đoạn nhạy cảm nhất trong năm đối với người nuôi tôm. Nhiều vụ nuôi thất bại chỉ vì người nuôi không kịp thời ứng phó với biến động môi trường sau mưa lớn. Bài viết dưới đây LASI sẽ giúp người nuôi hiểu rõ các yếu tố cần theo dõi và […]