Để có một mùa vụ nuôi tôm thành công, việc kiểm soát chặt chẽ các chỉ tiêu môi trường nuôi tôm là yếu tố then chốt. Từ chất lượng nước, chất đất đến nhiệt độ, pH hay độ mặn… tất cả đều ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ sinh trưởng, sức khỏe và tỷ lệ sống của tôm. Bà con nắm vững và duy trì các chỉ tiêu này ở mức tối ưu sẽ hạn chế rủi ro, nâng cao năng suất và chất lượng tôm thương phẩm.
Nước ao nuôi chính là môi trường sống trực tiếp của tôm, ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng, sức đề kháng và tỷ lệ sống. Tôm khỏe mạnh hay dễ mắc bệnh phần lớn phụ thuộc vào chất lượng nước.
Với ao đất, bà con cần đặc biệt lưu ý độ phèn của đất. Đất phèn chứa axit sẽ làm giảm pH, thậm chí khiến nước bị cứng – gây bất lợi cho sự phát triển của tôm. Để hạn chế tác động này, bà con nên tránh nuôi ở vùng đất phèn hoặc lót bạt đáy ao để ngăn nước tiếp xúc trực tiếp với đất phèn.
Trước khi thả giống, cần khảo sát và lập kế hoạch quản lý chất lượng nước, kiểm tra thành phần đất để áp dụng biện pháp xử lý phù hợp. Đây là bước chuẩn bị quan trọng giúp vụ nuôi diễn ra thuận lợi và giảm thiểu rủi ro.
Nhiệt độ là yếu tố môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến sức ăn, sức đề kháng và tốc độ sinh trưởng của tôm. Ngưỡng nhiệt độ lý tưởng để tôm phát triển và sinh sản tốt là 26 – 32°C. Khi nhiệt độ vượt quá hoặc thấp hơn mức này, hiệu quả nuôi sẽ bị giảm đáng kể.
Để đảm bảo môi trường nhiệt độ ổn định, bà con nên kiểm tra nhiệt độ ao thường xuyên, điều chỉnh lượng thức ăn và áp dụng các biện pháp che mát, sục khí hoặc cấp nước phù hợp, giúp tôm duy trì tốc độ tăng trưởng tối ưu.
Độ pH là một trong những chỉ tiêu môi trường biến động nhanh và dễ thay đổi trong suốt quá trình nuôi. Ngưỡng pH lý tưởng cho tôm phát triển khỏe mạnh là 7,5 – 8,5, và bà con cần theo dõi hằng ngày để kịp thời điều chỉnh.
Nếu pH dao động quá 0,5 đơn vị trong ngày hoặc vượt ngoài khoảng lý tưởng, tôm có thể bị sốc, chậm lớn, còi cọc, giảm sức đề kháng và dễ mắc bệnh. Đặc biệt, pH cao sẽ làm tăng độc tính của NH3, gây nguy hiểm cho tôm.
Mỗi loài tôm có ngưỡng độ mặn tối ưu khác nhau để sinh trưởng và phát triển:
Nếu độ mặn vượt quá ngưỡng tối ưu, tôm sẽ chậm lớn. Ngược lại, khi độ mặn < 5‰, nước ao thường thiếu khoáng chất vô cơ, khiến tôm mềm vỏ, giảm miễn dịch và dễ mắc bệnh.
>> Xem thêm: Giải Pháp Nuôi Trồng Thủy Sản Đột Phá Cho Thời Đại Mới
Nồng độ oxy hòa tan (DO) là yếu tố sống còn đối với tôm, tương tự như con người cần không khí để thở. Lượng DO trong ao cần duy trì ổn định trong khoảng 5 – 6 mg/L
Nhiệt độ nước cao là nguyên nhân chính khiến DO giảm. Khi thiếu oxy, tôm có thể chết rải rác hoặc chết hàng loạt, vi sinh vật yếm khí phát triển mạnh, tôm chậm lớn và kéo dài thời gian nuôi, gây thiệt hại lớn cho người nuôi.
Do đó, bà con cần thường xuyên kiểm tra và chủ động điều chỉnh để duy trì mức oxy hòa tan ổn định trong ao.
Độ kiềm thể hiện khả năng trung hòa axit của nước, được đo bằng đơn vị mg CaCO₃/l. Mức độ kiềm thích hợp tùy theo loài tôm nuôi:
Độ kiềm cao giúp pH ổn định, trong khi độ kiềm thấp khiến pH dao động mạnh, gây bất lợi cho tôm. Vì độ kiềm dễ biến động, bà con nên kiểm tra định kỳ 3 – 5 ngày/lần để kịp thời điều chỉnh.
Nitrat (NO₃⁻) hầu như không gây hại trực tiếp cho tôm, ngay cả khi đạt tới 900 mg/l. Tuy nhiên, khi nồng độ quá cao, Nitrat sẽ gián tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe tôm thông qua việc làm gia tăng hiện tượng phú dưỡng, tạo điều kiện cho tảo độc phát triển. Hậu quả là chất lượng nước suy giảm, môi trường nuôi mất cân bằng và tôm giảm sức đề kháng.
Nitrit (NO₂⁻) là chất độc nguy hiểm đối với tôm. Chúng xâm nhập qua mang và da, phản ứng với máu, làm cản trở quá trình vận chuyển oxy trong cơ thể tôm. Hậu quả là tôm phát triển chậm, yếu ớt, sức đề kháng kém và thậm chí có thể chết.
Để đảm bảo an toàn, nồng độ Nitrit trong ao nuôi cần < 5 mg/l NO₂⁻.
Chỉ tiêu về nồng độ Amoniac (NH₃) là một trong những yếu tố môi trường quan trọng nhất cần được bà con nuôi tôm kiểm soát chặt chẽ. Đây là khí độc phổ biến, thường phát sinh từ thức ăn thừa, chất thải của tôm, xác sinh vật chết hoặc tảo tàn, có thể làm giảm tới 50% tốc độ tăng trưởng của tôm nếu vượt ngưỡng cho phép. Amoniac xâm nhập qua mang, phá hủy mô tế bào, gây tổn thương gan tụy, làm tôm lờ đờ, bỏ ăn, nổi đầu, chậm lớn và dễ mắc bệnh. Theo khuyến cáo, nồng độ NH₃ không nên vượt quá 0,3 mg/l, và mức tối ưu là 0,1 mg/l để đảm bảo tôm phát triển khỏe mạnh.
Chỉ tiêu về nồng độ Sunphua Hydro (H₂S) là một yếu tố môi trường đặc biệt nguy hiểm mà bà con nuôi tôm cần theo dõi sát sao. H₂S thường sinh ra từ quá trình phân hủy chất hữu cơ ở đáy ao trong điều kiện yếm khí, đặc biệt khi lớp bùn đáy dày và không được xử lý thường xuyên. Đây là khí độc có thể gây stress nghiêm trọng cho tôm ngay cả ở nồng độ rất thấp, chỉ từ 0,1–0,2 mg/l đã khiến tôm mệt mỏi, giảm hoạt động và bỏ ăn.
Khi nồng độ đạt 0,8 mg/l trong nước đáy, tôm sẽ chết dần và chìm xuống đáy, còn ở mức 4 mg/l thì gây chết hàng loạt tức thì. Theo tiêu chuẩn Việt Nam, nồng độ H₂S tự do trong ao nuôi không được phép vượt quá 0,5 mg/l để đảm bảo an toàn cho tôm.
>> Xem thêm: Nuôi Trồng Thủy Sản Thông Minh – Đầu Tư Sớm Hay Bị Bỏ Lại
Tóm lại, việc kiểm soát tốt các chỉ tiêu môi trường trong ao nuôi là yếu tố then chốt giúp tôm phát triển khỏe mạnh, hạn chế rủi ro dịch bệnh và đạt năng suất cao. Bà con nên thường xuyên theo dõi và duy trì các thông số ở mức an toàn để đảm bảo vụ nuôi thành công và bền vững.
Liên hệ Lasi để được tư vấn và hỗ trợ các giải pháp nuôi trồng thủy sản thông minh và bền vững
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT – LASI
Bài viết liên quan
Trong lĩnh vực năng lượng gió, việc đo đạc và phân tích chính xác đặc tính gió ở nhiều độ cao khác nhau là yếu tố then chốt để đánh giá tiềm năng dự án. Công nghệ LiDAR (Light Detection and Ranging) – hay còn gọi là thiết bị đo gió phân tầng ra đời […]
Trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng và biến đổi khí hậu ngày càng trở nên nghiêm trọng, việc tìm kiếm và khai thác các nguồn năng lượng có thể tái tạo được đang là xu hướng tất yếu trên toàn cầu. Không chỉ giúp giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, năng […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và nhu cầu thực phẩm sạch ngày càng gia tăng, nuôi trồng thủy sản thông minh đang trở thành xu hướng tất yếu của nền nông nghiệp hiện đại. Không chỉ giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, mô hình này còn […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khủng hoảng năng lượng ngày càng nghiêm trọng. Thế giới đang dần chuyển dịch từ các nguồn năng lượng hóa thạch sang năng lượng xanh – nguồn năng lượng sạch, tái tạo và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên năng lượng xanh gồm những loại nào? […]
Cơn bão số 10 (Bualoi) đổ bộ vào các tỉnh từ Nghệ An đến Bắc Quảng Trị ngày 29/9 vừa qua đã gây ra thiệt hại nặng nề cho nhiều lĩnh vực. Đặc biệt là nuôi trồng thủy sản – ngành kinh tế mũi nhọn của khu vực ven biển miền Trung. Sau mưa bão, […]
Nước dằn tàu đóng vai trò quan trọng trong việc giữ cân bằng và an toàn cho tàu biển. Tuy nhiên đồng thời cũng tiềm ẩn nguy cơ phát tán các loài sinh vật ngoại lai và gây ô nhiễm môi trường. Trước yêu cầu ngày càng nghiêm ngặt từ Công ước Quốc tế về […]
Trong nuôi trồng thủy sản, oxy hòa tan (DO – Dissolved Oxygen) được xem là “yếu tố sống còn” quyết định đến sức khỏe, tốc độ sinh trưởng và năng suất của thủy sản. Một hệ sinh thái ao nuôi chỉ thực sự ổn định khi hàm lượng oxy hòa tan được duy trì ở […]
Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng toàn cầu ngày càng gia tăng và vấn đề biến đổi khí hậu trở nên cấp bách. Việc tìm kiếm các nguồn năng lượng sạch, tái tạo đang là xu hướng tất yếu. Năng lượng gió, với ưu thế dồi dào, thân thiện môi trường và chi phí […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng, vấn đề phát thải khí nhà kính trở thành mối quan tâm hàng đầu của toàn cầu. Khí nhà kính như CO₂, CH₄, N₂O… vốn có tác dụng giữ nhiệt cho Trái đất. Tuy nhiên khi nồng độ tăng quá cao […]
Thời gian gần đây, thời tiết tại Việt Nam có nhiều diễn biến phức tạp với mưa lớn kéo dài và bão liên tiếp. Chính vì vậy, hoạt động nuôi trồng thủy sản luôn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ, độ mặn, pH, cùng với nguy cơ […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng và nhu cầu năng lượng liên tục gia tăng, việc tìm kiếm giải pháp bền vững trở thành ưu tiên hàng đầu của nhiều quốc gia. Trong đó, năng lượng xanh, bao gồm năng lượng mặt trời, gió, thủy điện, sinh khối… được xem […]
Mùa mưa bão luôn là giai đoạn khó khăn nhất đối với người nuôi tôm. Khi thời tiết thay đổi thất thường, môi trường ao nuôi dễ biến động. Dịch bệnh bùng phát và rủi ro thiệt hại kinh tế tăng cao. Để đảm bảo vụ nuôi an toàn, hiệu quả, người nuôi cần chủ […]
