Home Tin tức Chống Khai Thác IUU – Bảo Vệ Nguồn Lợi Thủy Sản Bền Vững

Chống Khai Thác IUU – Bảo Vệ Nguồn Lợi Thủy Sản Bền Vững

Trong bối cảnh ngành thủy sản toàn cầu phát triển mạnh mẽ, chống khai thác IUU trở thành một yêu cầu cấp bách nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đảm bảo an ninh lương thực và phát triển bền vững. Hoạt động khai thác IUU gây suy giảm nguồn lợi thủy sản, làm mất cân bằng sinh thái. Đồng thời gây thiệt hại kinh tế cho các quốc gia tuân thủ luật pháp. Việc triển khai các biện pháp chống khai thác IUU giúp đảm bảo việc khai thác thủy sản minh bạch, hợp pháp và thân thiện với môi trường.

Chống Khai Thác IUU - Bảo Vệ Nguồn Lợi Thủy Sản Bền Vững

Khái niệm và phạm vi khai thác IUU

Khai thác IUU bao gồm ba loại chính:

  1. Illegal Fishing (Khai thác bất hợp pháp): Hoạt động khai thác không có giấy phép, vượt giới hạn định mức hoặc vi phạm luật pháp quốc gia và quốc tế.
  2. Unreported Fishing (Khai thác không báo cáo): Không báo cáo số liệu khai thác theo quy định của cơ quan quản lý, gây khó khăn cho việc đánh giá tài nguyên.
  3. Unregulated Fishing (Khai thác không được quản lý): Hoạt động tại vùng biển không có quy định quản lý hoặc không tuân thủ chuẩn mực quốc tế.

Hậu quả của khai thác IUU không chỉ giới hạn ở môi trường mà còn ảnh hưởng đến kinh tế và xã hội. Bao gồm thất thoát nguồn thu từ thuế, giảm uy tín xuất khẩu và gây xung đột với ngư dân tuân thủ luật pháp.

Tác động của khai thác IUU

Suy giảm nguồn lợi thủy sản

Khai thác IUU gây ra khai thác quá mức, làm suy giảm các loài hải sản quan trọng, phá vỡ cân bằng sinh thái biển. Các nghiên cứu cho thấy một số khu vực biển ở Đông Nam Á và châu Phi có mức khai thác vượt quá 200-300% năng lực tái sinh tự nhiên, chủ yếu do hoạt động IUU.

Ảnh hưởng kinh tế

  • Mất nguồn thu: Quốc gia mất hàng tỷ USD mỗi năm do cá đánh bắt bất hợp pháp không chịu thuế hoặc lệ phí.
  • Giảm khả năng cạnh tranh: Sản phẩm xuất khẩu từ vùng biển bị IUU kiểm soát kém dễ bị áp dụng thẻ vàng/thẻ đỏ của EU, hạn chế xuất khẩu.
  • Chi phí quản lý tăng: Chính phủ phải tăng chi phí giám sát và truy quét tàu cá IUU.

Hậu quả xã hội

  • Ngư dân hợp pháp bị thiệt thòi: Cạnh tranh không công bằng, lợi nhuận giảm.
  • Rủi ro pháp lý và xung đột: Xung đột giữa các tàu khai thác bất hợp pháp và cơ quan quản lý biển. Dẫn đến ảnh hưởng đến an ninh hàng hải.

Vai trò của việc chống khai thác IUU

Việc chống khai thác IUU là nền tảng để phát triển ngành thủy sản bền vững. Một số vai trò quan trọng gồm:

  • Bảo vệ nguồn lợi thủy sản: Giúp duy trì quần thể hải sản ổn định. Đảm bảo khả năng tái sinh và cân bằng sinh thái biển.
  • Tăng tính minh bạch trong khai thác: Hệ thống giám sát và báo cáo giúp cơ quan quản lý theo dõi sản lượng khai thác, phân bổ nguồn lợi hợp lý.
  • Tăng cường uy tín xuất khẩu: Các quốc gia thực hiện chống khai thác IUU nghiêm ngặt dễ tiếp cận thị trường quốc tế. Đặc biệt là Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ.
  • Thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội: Ngư dân hợp pháp được hưởng lợi từ cạnh tranh công bằng, chính sách hỗ trợ và bảo vệ nguồn lợi lâu dài.

Chống Khai Thác IUU - Bảo Vệ Nguồn Lợi Thủy Sản Bền Vững

>> Xem thêm: Nâng Cao Năng Suất Với Nuôi Trồng Thủy Sản Bền Vững

Biện pháp chống khai thác IUU

Hoàn thiện khung pháp lý

  • Ban hành luật và nghị định quy định rõ ràng về khai thác, đăng ký tàu cá, khu vực cấm khai thác và mùa khai thác.
  • Áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế. Tiêu biểu như UNCLOS, FAO Code of Conduct for Responsible Fisheries, đảm bảo thống nhất với các đối tác xuất khẩu.

Giám sát, kiểm tra và theo dõi

  • VMS (Vessel Monitoring System): Giám sát vị trí và hoạt động của tàu cá theo thời gian thực.
  • AIS (Automatic Identification System): Hỗ trợ nhận diện và theo dõi tàu khai thác. Đặc biệt tại vùng biển quốc tế.
  • Kiểm tra tại cảng (Port State Measures): Ngăn chặn cá khai thác bất hợp pháp nhập cảng, thúc đẩy tuân thủ.

Ứng dụng công nghệ thông tin

  • Hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản: Ghi nhận nguồn gốc, vùng khai thác, ngày đánh bắt và quá trình vận chuyển.
  • Dữ liệu lớn và AI: Phân tích hành vi tàu cá. Dự báo rủi ro khai thác IUU và tối ưu giám sát vùng biển.

Hợp tác quốc tế

  • Tham gia cơ chế thẻ vàng/thẻ đỏ của EU để tuân thủ quy định nhập khẩu.
  • Hợp tác với các quốc gia láng giềng trong tuần tra vùng biển. Đồng thời chia sẻ thông tin và thực thi pháp luật.

Giáo dục và nâng cao nhận thức

  • Tổ chức đào tạo cho ngư dân về quy định pháp luật, kỹ thuật khai thác bền vững và lợi ích lâu dài.
  • Khuyến khích cộng đồng tham gia giám sát, báo cáo các hành vi khai thác IUU.

Thách thức trong chống khai thác IUU

  • Nguồn lực hạn chế: Nhiều nước đang phát triển thiếu trang thiết bị giám sát hiện đại và nhân lực chuyên môn.
  • Tàu cá bất hợp pháp tinh vi: Sử dụng công nghệ che giấu vị trí, gian lận giấy tờ và chuyển tải cá bất hợp pháp.
  • Khó khăn pháp lý và phối hợp: Thiếu cơ chế xử lý liên quốc gia, rào cản về pháp luật và thủ tục hành chính.
  • Thiếu dữ liệu chính xác: Khai thác IUU thường không báo cáo, gây khó khăn trong đánh giá nguồn lợi và hoạch định chính sách.

Chống Khai Thác IUU - Bảo Vệ Nguồn Lợi Thủy Sản Bền Vững

>> Xem thêm: Công Nghệ Nuôi Trồng Thủy Sản Thông Minh

Kết luận

Chống khai thác IUU là nhiệm vụ quan trọng để bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đảm bảo an ninh lương thực, duy trì cân bằng sinh thái và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững. Bằng việc hoàn thiện pháp luật, ứng dụng công nghệ, giám sát nghiêm ngặt và hợp tác quốc tế, các quốc gia có thể giảm thiểu khai thác bất hợp pháp, bảo vệ ngư dân hợp pháp và nâng cao uy tín xuất khẩu thủy sản.

Việt Nam, với chiến lược chống khai thác IUU bài bản, sẽ đảm bảo ngành thủy sản phát triển bền vững, đáp ứng nhu cầu trong nước và quốc tế. Đồng thời hướng tới tương lai xanh và hiệu quả.

CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT – LASI

  • Trụ sở: LASI Building, 345 Kim Mã, Giảng Võ, Hà Nội
  • VP Hà Nội: 62 Nguyễn Khang, Yên Hòa, Hà Nội
  • VP Cần Thơ: 01 Đường B16, KDC 91B, Tân An, Cần Thơ
  • Hotline: 0988 279 911 – (84-24) 3771 2880
  • Email: Info@lasi.com.vn

Bài viết liên quan