Việt Nam đang đứng trước ngưỡng chuyển đổi năng lượng mạnh mẽ. Khi nhu cầu điện tăng cao, mô hình truyền thống dựa vào nhiên liệu hóa thạch không còn bền vững nữa. Trong bối cảnh ấy, việc phát triển mô hình năng lượng tái tạo không chỉ là xu hướng tất yếu. Nó còn là chiến lược quốc gia để đảm bảo an ninh năng lượng, giảm phát thải, nâng cao năng lực cạnh tranh. LASI sẽ cập nhật giúp bạn những mô hình nổi bật, lợi ích, thách thức và định hướng ứng dụng tại Việt Nam.
Sự phát triển của năng lượng tái tạo tại Việt Nam đang dần chuyển mình rõ rệt. Để hiểu được vì sao mô hình này ngày càng được chú trọng, hãy cùng xem xét từ khái niệm, lợi ích đến thực trạng ứng dụng trên toàn quốc.
Năng lượng tái tạo là những nguồn năng lượng sinh ra từ hiện tượng tự nhiên liên tục. Ví dụ như ánh sáng mặt trời, gió, thủy triều, sinh khối, địa nhiệt.
So với nguồn năng lượng hóa thạch, các mô hình năng lượng tái tạo có ưu điểm:
Phát thải khí nhà kính thấp, thân thiện môi trường
Nguồn cung gần như vô hạn
Dễ dàng triển khai gần khu tiêu thụ
Giảm phụ thuộc nhập khẩu nhiên liệu
Tuy nhiên, nhược điểm của mô hình này là tính biến thiên và chi phí đầu tư ban đầu tương đối cao. Vậy nên. ta cần cần nhắc kỹ trước khi đi vào đầu tư và ứng dụng thực tế.
Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển các loại năng lượng tái tạo khác nhau. Ví dụ như điện gió, mặt trời, sinh khối. Tính đến 2023, tổng công suất lắp đặt năng lượng tái tạo đã vượt 25 GW, chiếm tỷ lệ đáng kể trong hệ thống điện quốc gia.
Bên cạnh đó, chính phủ đang đẩy mạnh cơ chế DPPA cho phép doanh nghiệp mua điện tái tạo trực tiếp từ nhà sản xuất. Công nghệ lưu trữ điện cũng được chú trọng với kế hoạch đạt 10.000 – 16.000 MW công suất pin vào năm 2030, hỗ trợ lưới điện vận hành ổn định hơn.
>> Xem thêm: Những Nguồn Năng Lượng Nào Có Thể Tái Tạo Được
Mỗi mô hình năng lượng tái tạo đều mang lại nhiều lợi ích to lớn cho xã hội. Tuy nhiên, hành trình triển khai cũng đối mặt với không ít khó khăn cần được tháo gỡ.
Ưu điểm nổi bật có thể kể tới như:
Giảm đáng kể lượng khí thải CO₂
Đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia
Tạo việc làm và phát triển kinh tế vùng
Góp phần đạt mục tiêu Net Zero 2050
Bên cạnh lợi ích, các mô hình năng lượng tái tạo tại Việt Nam còn gặp phải những thách thức như:
Nguồn phát điện không ổn định
Hệ thống truyền tải còn hạn chế
Chi phí đầu tư lớn, khó tiếp cận vốn
Chính sách hỗ trợ chưa đồng bộ
Cần hoàn thiện công nghệ lưu trữ và quy hoạch đất đai
Để năng lượng tái tạo thực sự trở thành động lực cho nền kinh tế xanh, Việt Nam cần những định hướng dài hạn cùng sự tham gia của doanh nghiệp. Chính phủ đang ưu tiên mạnh mẽ cho năng lượng sạch trong Quy hoạch điện VIII. Mục tiêu là tăng tỷ trọng điện tái tạo, giảm phụ thuộc vào than và khí tự nhiên. Bên cạnh đó, Việt Nam thúc đẩy cơ chế DPPA, hỗ trợ doanh nghiệp chủ động mua điện tái tạo, phát triển thị trường cạnh tranh hơn.
Mỗi loại năng lượng tái tạo mang đến giải pháp riêng cho từng vùng miền, điều kiện tự nhiên và nhu cầu sử dụng. Dưới đây là những mô hình tiêu biểu đang được triển khai mạnh mẽ tại Việt Nam.
Trong nhóm năng lượng tái tạo, điện mặt trời vẫn giữ vị trí dẫn đầu nhờ khả năng triển khai linh hoạt và hiệu quả chi phí.
Hiện nay, Việt Nam có ba dạng phổ biến:
Điện mặt trời mặt đất: quy mô lớn tại vùng trống, nắng nhiều
Điện mặt trời áp mái: phổ biến trong dân dụng, nhà xưởng
Điện mặt trời nổi: hệ thống lắp trên mặt hồ, đập thủy điện
Theo số liệu, Việt Nam đang dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về công suất điện mặt trời. Mức công suất này đạt hơn 17 GW vào năm 2023.
Nếu điện mặt trời tận dụng ánh sáng, thì điện gió khai thác sức mạnh của không khí chuyển động. Việt Nam với hơn 3.400 km bờ biển có tiềm năng phát triển điện gió hàng đầu khu vực.
Các mô hình phổ biến gồm:
Điện gió trên bờ: triển khai tại khu vực đất liền gió mạnh
Điện gió gần bờ / ngoài khơi: đặt turbine ngoài biển để tận dụng gió ổn định hơn
Nhiều dự án như Trung Nam – Ninh Thuận đã chứng minh tính hiệu quả của loại hình này. Việc này mở ra hướng đi mới cho ngành điện Việt Nam.
Khi các nguồn năng lượng như gió và mặt trời không ổn định, giải pháp hybrid ra đời để khắc phục nhược điểm ấy. Mô hình này kết hợp nhiều nguồn như mặt trời, gió, sinh khối cùng hệ thống pin lưu trữ điện. Điều này giúp tăng tính ổn định, giảm dao động và nâng cao hiệu suất vận hành.
Ở vùng sâu vùng xa, việc kéo lưới điện quốc gia gặp nhiều khó khăn. Khi ấy, mô hình mini-grid và microgrid trở thành giải pháp hữu hiệu. Các hệ thống này cung cấp điện cho đảo nhỏ, bản làng hẻo lánh. Đồng thời, chúng thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển. Ngoài ra, điện sinh khối cũng được tận dụng từ rác thải, bã mía hoặc phụ phẩm nông nghiệp. Điều này giúp giảm ô nhiễm và tái sử dụng tài nguyên.
Xu hướng sản xuất hydrogen xanh đang được đẩy mạnh toàn cầu. Tại Việt Nam, chính phủ đặt mục tiêu sản xuất từ 100.000 – 500.000 tấn hydrogen mỗi năm vào năm 2030. Hydrogen xanh có thể thay thế khí tự nhiên trong công nghiệp, hỗ trợ giao thông vận tải và giảm phát thải đáng kể.
>> Xem thêm: Tìm Hiểu Thiết Bị Đo Gió Phân Tầng Nguyên Lý Lidar
Chuyển đổi sang mô hình năng lượng tái tạo là bước ngoặt tất yếu của Việt Nam trong hành trình phát triển kinh tế xanh. Dù còn tồn tại nhiều thách thức, song tiềm năng tự nhiên, chính sách hỗ trợ và xu thế toàn cầu đang tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp bứt phá. LASI tin rằng với tầm nhìn chiến lược, công nghệ hiện đại và tinh thần tiên phong, năng lượng tái tạo sẽ không chỉ là lựa chọn. Đây sẽ là tương lai tất yếu của nền kinh tế Việt Nam.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT – LASI
Bài viết liên quan
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, mô hình nông lâm kết hợp (Agroforestry) đang được xem là hướng đi chiến lược giúp cân bằng giữa phát triển kinh tế nông nghiệp và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên. Đây là phương thức canh tác tiên tiến, tận dụng […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu ngày càng gay gắt, các quốc gia, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế đều đang hướng tới một mục tiêu chung: giảm phát thải khí nhà kính và tiến tới trung hòa carbon (net zero). Để đạt được điều đó, việc chuyển đổi sang nền […]
Trong chuỗi hoạt động hàng hải, cập cầu là một trong những giai đoạn quan trọng và tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Một thao tác sai lệch nhỏ trong điều động tàu có thể dẫn đến va chạm, gây thiệt hại lớn về kinh tế, ảnh hưởng đến an toàn hàng hải và uy […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, nông nghiệp – lĩnh vực vốn được xem là “xương sống” của nền kinh tế lại đang trở thành nguồn phát thải CO₂ đáng kể trên toàn cầu. Bài viết dưới đây LASI sẽ phân tích về nguyên nhân phát thải CO₂ nông nghiệp, […]
Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển mình hướng đến phát triển bền vững và giảm phát thải carbon, việc hiểu rõ các nguồn năng lượng điện – từ truyền thống đến tái tạo là yếu tố nền tảng để hoạch định chiến lược năng lượng quốc gia, đầu tư hạ tầng điện, cũng như […]
Ngành thủy sản hiện đang giữ vai trò trụ cột trong phát triển kinh tế nông nghiệp Việt Nam, đóng góp đáng kể vào GDP và xuất khẩu quốc gia. Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh kéo theo nhiều vấn đề về môi trường, dịch bệnh và hiệu quả sản xuất. Trong bối cảnh đó, […]
Trong lĩnh vực giao thông hàng hải, quá trình tàu cập cầu được xem là một trong những thao tác kỹ thuật phức tạp và rủi ro nhất. Chỉ trong vài phút cuối cùng của hành trình, một sai lệch nhỏ về góc cập cầu, tốc độ hay khoảng cách cũng có thể dẫn đến […]
Trong lĩnh vực giao thông hàng hải, việc tàu cập cảng là một trong những giai đoạn quan trọng và tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Chỉ cần một sai lệch nhỏ về khoảng cách tàu cập cảng, vận tốc hoặc góc tiếp cận có thể dẫn đến va chạm, gây thiệt hại lớn về […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, nhu cầu sử dụng năng lượng tăng nhanh trong khi nguồn nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí đốt) dần cạn kiệt, thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ sang các nguồn năng lượng sạch – hướng đi vừa đảm bảo phát […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và giá vật tư ngày càng tăng. Người nuôi trồng thủy sản đang phải đối mặt với nhiều thách thức: chất lượng nước kém, dịch bệnh bùng phát, năng suất không ổn định, và chi phí sản xuất cao. Để giải quyết bài toán […]
Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ, điện mặt trời đã trở thành một trong những nguồn năng lượng tái tạo được ưu tiên phát triển hàng đầu. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của nguồn năng lượng sạch này, việc dự báo sản lượng […]
Trong thời đại chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, dự án năng lượng đang trở thành từ khóa trọng tâm trong chiến lược phát triển của nhiều quốc gia và doanh nghiệp. Không chỉ đơn thuần là những công trình sản xuất điện, mỗi dự án năng lượng ngày nay còn thể hiện […]
