Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, ngành hàng hải – vận tải biển cũng đang chịu nhiều áp lực trong việc giảm phát thải và phát triển bền vững. Các cảng biển, vốn là trung tâm giao thương, logistics và xuất nhập khẩu, lại là những nơi phát sinh lượng khí thải lớn, ảnh hưởng đến môi trường và đời sống cộng đồng xung quanh. Trước thực trạng đó, việc xây dựng mô hình cảng xanh thân thiện với môi trường đang trở thành xu thế tất yếu trên thế giới và tại Việt Nam. Đây không chỉ là giải pháp giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm năng lượng mà còn góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư và khẳng định cam kết phát triển bền vững của quốc gia.
“Cảng xanh” là một mô hình phát triển cảng bền vững, trong đó lợi ích kinh tế của cảng biển được gắn kết hài hòa với yêu cầu bảo vệ môi trường và lợi ích cộng đồng, phù hợp với các chuẩn mực quốc tế. Đây là xu thế tất yếu trong chiến lược phát triển kinh tế bền vững, góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Tại Việt Nam, xây dựng cảng xanh là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng về điều kiện thực tiễn, đồng thời cần có kế hoạch và lộ trình cụ thể với nhiều giải pháp đồng bộ và hiệu quả. Mô hình này không chỉ nhằm xanh hóa hoạt động khai thác cảng, mà còn đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ với chuỗi cung ứng sản xuất – tiêu dùng trong nước và hoạt động xuất nhập khẩu, qua đó tạo ra giá trị kinh tế – xã hội – môi trường tổng thể cao hơn.
>> Xem thêm: Xác Định Tiêu Chí Cảng Xanh: Hướng Đi Bền Vững Cho Ngành Hàng Hải
Với những đặc thù của hoạt động cảng biển và các quy định của pháp luật đối với cảng biển, nên việc xây dựng tiêu chí về cảng xanh cho cảng biển Việt Nam chủ yếu tập trung vào các tiêu chí:
– Sử dụng tài nguyên
– Quản lý chất lượng môi trường cảng biển
– Sử dụng năng lượng sạch tại cảng biển
– Xử lý chất thải tại cảng biển
– Ứng dụng công nghệ thông tin và các giải pháp khác
– Ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng.
Việc xây dựng và áp dụng tiêu chí cảng xanh cho các cảng biển Việt Nam sẽ giúp xây dựng bộ máy quản lý môi trường một cách chuyên nghiệp, đồng bộ, nâng cao ý thức về BVMT cho đơn vị quản lý cảng biển; các cảng biển tuân thủ quy định về BVMT của pháp luật Việt Nam và công ước quốc tế; nâng cao hình ảnh cảng biển Việt Nam. Bộ tiêu chí hướng đến áp dụng tại các cảng phổ biến tại Việt Nam là các cảng khai thác container và hàng tổng hợp. Với các cảng dầu, khí hóa lỏng…có thể áp dụng các mục chung song cũng cần bổ sung thêm các tiêu chí đặc thù khác và có lộ trình ở giai đoạn sau.
Để có thể được công nhận là cảng xanh, các doanh nghiệp cảng biển cần xây dựng bộ máy quản lý môi trường, sử dụng năng lượng hiệu quả. Các cảng phải hoàn thiện đầy đủ hồ sơ pháp lý về quản lý môi trường và năng lượng theo quy định hiện hành của pháp luật. Đồng thời, các cảng biển sẽ xác định vấn đề môi trường cần được cải thiện để mang lại hiệu quả cao. Các giải pháp này cần được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên thực hiện, phụ thuộc vào vấn đề cần được cải thiện, nguồn lực đáp ứng của cảng.
Cùng với đó, tuyên truyền, đào tạo nâng cao nhận thức cho cán bộ công nhân viên của cảng về chính sách và kế hoạch quản lý môi trường, sử dụng tài nguyên, chất lượng môi trường cảng biển, sử dụng năng lượng sạch tại cảng biển, xử lý chất thải tại cảng biển, ứng dụng công nghệ thông tin, ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng.
Ứng dụng kỹ thuật, công nghệ tiên tiến trên thế giới trong công tác quản lý, vận hành và cân bằng được mục tiêu phát triển kinh tế và BVMT, tận dụng tối đa những điều kiện thuận lợi hiện có nhằm phát triển kinh tế, duy trì phát triển bền vững và nâng cao chất lượng môi trường cảng.
Việc áp dụng các tiêu chí cảng xanh mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cảng biển và ngành hàng hải Việt Nam. Trước hết, trong bối cảnh Tổ chức Hàng hải Thế giới (IMO) ngày càng siết chặt các quy định về môi trường, việc đáp ứng tiêu chuẩn cảng xanh giúp các cảng gia tăng khả năng cạnh tranh quốc tế. Các hãng tàu sẽ ưu tiên lựa chọn những cảng có chất lượng môi trường tốt, trang thiết bị hiện đại như hệ thống cung cấp điện bờ, công nghệ thu gom – xử lý chất thải từ tàu, hay các giải pháp số hóa quản lý cảng.
Thứ hai, việc triển khai mô hình cảng xanh giúp tối ưu hóa hoạt động khai thác, giảm chi phí vận hành thông qua tiết kiệm năng lượng, nước, và tái chế nguyên vật liệu. Nhờ đó, các cảng không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn có thể giảm giá thành dịch vụ bốc xếp, tạo lợi thế so với các cảng chưa áp dụng tiêu chí này.
Thứ ba, mô hình cảng xanh góp phần cải thiện chất lượng môi trường tại khu vực cảng biển, giảm thiểu tác động tiêu cực trong suốt vòng đời của cảng, từ thi công đến vận hành. Điều này không chỉ giảm gánh nặng cho công tác xử lý môi trường mà còn nâng cao hình ảnh cảng biển trong mắt cộng đồng và đối tác quốc tế.
Tuy nhiên, để đạt được các tiêu chuẩn cảng xanh, các cảng cần đầu tư ban đầu khá lớn cho trang thiết bị, hệ thống điện bờ, công nghệ xử lý chất thải và năng lượng tái tạo. Đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội để ngành cảng biển Việt Nam chuyển mình theo hướng phát triển bền vững, lâu dài.
>> Xem thêm: Các Quy Định Về Quản Lý Chất Lượng Nước Dằn
Xây dựng mô hình cảng xanh thân thiện với môi trường tại Việt Nam không chỉ là xu thế tất yếu trong tiến trình hội nhập quốc tế mà còn là giải pháp quan trọng để đảm bảo phát triển bền vững. Việc áp dụng các tiêu chí cảng xanh giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, tối ưu hóa hoạt động khai thác, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT – LASI
Bài viết liên quan
Trong lĩnh vực khí tượng hiện đại, việc dự báo chính xác và kịp thời đóng vai trò cực kỳ quan trọng, không chỉ phục vụ nghiên cứu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sản xuất và an toàn của con người. Bên cạnh các mô hình dự báo nổi tiếng như […]
Trong những năm gần đây, nuôi cá nước ngọt đã trở thành một trong những ngành nghề mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều hộ gia đình và trang trại. Tuy nhiên, để thành công, người nuôi không chỉ cần nguồn giống chất lượng mà còn phải nắm vững các kỹ thuật chăm […]
Trong lĩnh vực dự báo thời tiết hiện đại, độ chính xác và tính kịp thời luôn là yếu tố then chốt. Một trong những công cụ được các nhà khí tượng học tin dùng hiện nay chính là mô hình HRRR (High-Resolution Rapid Refresh) – mô hình dự báo thời tiết với độ phân […]
Trong bối cảnh nhu cầu thực phẩm sạch, an toàn và thân thiện với môi trường ngày càng gia tăng, nuôi trồng thủy sản hữu cơ đang nổi lên như một giải pháp bền vững cho ngành thủy sản. Không chỉ cung cấp nguồn hải sản giàu dinh dưỡng, đảm bảo sức khỏe người tiêu […]
Trong ngành hàng hải, nước dằn tàu (Ballast Water) đóng vai trò quan trọng giúp ổn định và cân bằng tàu trong quá trình vận hành. Tuy nhiên, việc xả thải nước dằn ra môi trường biển có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng, đặc biệt là sự xâm nhập của các loài […]
Biến đổi khí hậu đang trở thành thách thức lớn nhất của thế kỷ 21, mà nguyên nhân chính xuất phát từ sự gia tăng nồng độ khí nhà kính trong khí quyển. Những loại khí như CO₂, CH₄ hay N₂O được thải ra từ nhiều hoạt động của con người, từ sản xuất công […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt và nhu cầu cắt giảm phát thải khí nhà kính trở thành mục tiêu toàn cầu. Việc tìm kiếm những nguồn năng lượng sạch, ổn định và bền vững là yêu cầu cấp thiết. Trong số đó, điện gió ngoài khơi đang nổi lên […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, phát thải khí nhà kính trở thành một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng nóng lên toàn cầu. Hậu quả của nó không chỉ ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên mà còn tác động trực tiếp đến kinh […]
Khi nhân loại đang phải đối mặt với thách thức cạn kiệt tài nguyên và khủng hoảng khí hậu, nhu cầu tìm kiếm giải pháp năng lượng bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Trong bối cảnh đó, nguồn năng lượng sạch có thể tái tạo nổi lên như “chìa khóa vàng” […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng và nguồn tài nguyên thiên nhiên dần cạn kiệt, việc tìm kiếm và sử dụng nguồn năng lượng sạch bao gồm các dạng năng lượng tái tạo trở thành giải pháp bền vững. Những nguồn năng lượng này không chỉ giảm phát thải khí […]
Năng lượng xanh là gì? Đây là một nguồn năng lượng được khai thác từ các tài nguyên thiên nhiên, có khả năng tái tạo liên tục và không gây ô nhiễm môi trường. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng, việc tìm hiểu năng lượng […]
Tại kỳ họp lần thứ 81 (tháng 3/2024), Ủy ban MEPC của IMO đã ban hành Nghị quyết MEPC.387(81) và Thông tư BWM.2/Circ.82, đưa ra những hướng dẫn quan trọng liên quan đến việc quản lý nước dằn trong điều kiện chất lượng nước khó khăn và việc lưu trữ tạm thời nước thải đã […]
