Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng ngày càng gia tăng và quỹ đất dành cho các dự án điện mặt trời ngày càng bị thu hẹp, điện mặt trời nổi (floating solar) đang nổi lên như một giải pháp năng lượng xanh đột phá. Bằng cách tận dụng các mặt nước như hồ thủy điện, ao hồ công nghiệp hay hồ chứa nông nghiệp, công nghệ này không chỉ giúp tiết kiệm quỹ đất mà còn nâng cao hiệu suất phát điện nhờ hiệu ứng làm mát tự nhiên từ nước. Với tiềm năng lớn và nhiều lợi ích vượt trội, điện mặt trời nổi đang được xem là xu hướng phát triển tất yếu trong chiến lược chuyển dịch năng lượng sạch của nhiều quốc gia – trong đó có Việt Nam.
Điện mặt trời nổi là hệ thống năng lượng mặt trời được lắp đặt trên mặt nước thay vì trên mái nhà hay mặt đất. Các tấm pin năng lượng mặt trời được gắn lên một kết cấu nổi chuyên dụng, giúp chúng ổn định và nổi trên các mặt nước tĩnh như ao hồ, hồ chứa hoặc lưu vực.
Do đại dương thường có sóng lớn và điều kiện khắc nghiệt, các dự án điện mặt trời nổi chủ yếu được triển khai trên các hồ nước nhân tạo hoặc khu vực nước nội địa yên tĩnh. Đặc biệt là hồ thủy điện – nơi vừa có diện tích mặt nước lớn, vừa thuận tiện để kết nối vào lưới điện hiện có.
Mặc dù là một công nghệ khá mới. Bằng sáng chế đầu tiên được cấp vào năm 2008. Điện mặt trời nổi đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm của nhiều quốc gia. Những quốc gia tiên phong trong việc triển khai mô hình này có thể kể đến như Trung Quốc, Nhật Bản và Vương quốc Anh. Nơi tiềm năng mặt nước nội địa được tận dụng tối đa để phát triển năng lượng sạch và bền vững.
>> Xem thêm: Top 5 Xu Hướng Dự Án Năng Lượng Đáng Chú Ý Giai Đoạn 2025–2030
So với các hệ thống năng lượng mặt trời truyền thống, điện mặt trời nổi mang lại nhiều lợi ích vượt trội cả về không gian, hiệu suất và môi trường:
Một trong những lợi ích lớn nhất của điện mặt trời trên mặt nước là không chiếm dụng đất đai có giá trị. Hệ thống này có thể được triển khai trên các vùng mặt nước không sử dụng như hồ chứa thủy điện, hồ xử lý nước thải hoặc hồ chứa nước sinh hoạt. Thay vì lắp đặt trên đất – nơi có thể dùng cho nông nghiệp, xây dựng hoặc các mục đích phát triển khác – điện mặt trời nổi tận dụng hiệu quả không gian vốn bị “bỏ phí”.
Ngoài ra, giải pháp này cũng giảm thiểu nhu cầu chặt phá cây xanh hay phát quang mặt bằng, một vấn đề thường gặp trong các dự án năng lượng mặt trời quy mô lớn trên mặt đất.
Mặc dù các tấm pin mặt trời hiện nay có khả năng chịu được nhiệt độ cao, nhưng giống như các thiết bị điện tử khác, chúng sẽ giảm hiệu suất khi nhiệt độ tăng. Với các hệ thống nổi, mặt nước bên dưới giúp làm mát tự nhiên cho các tấm pin, từ đó duy trì hiệu suất ổn định và tăng sản lượng điện – đặc biệt hữu ích ở các khu vực có khí hậu nắng nóng quanh năm.
Điện mặt trời trên mặt nước không chỉ cung cấp nguồn điện sạch, mà còn giúp bảo vệ tài nguyên nước. Các tấm pin che bóng mặt nước, từ đó giảm hiện tượng bốc hơi, đặc biệt quan trọng tại các vùng hay thiếu nước hoặc dễ xảy ra hạn hán.
Bên cạnh đó, bóng râm từ các tấm pin còn hạn chế sự phát triển của tảo – một mối nguy hại cho nguồn nước uống và hệ sinh thái dưới nước. Sự bùng phát của tảo có thể gây độc hại cho cả con người và sinh vật thủy sinh.
Cuối cùng, hệ thống năng lượng mặt trời nổi không phát thải khí nhà kính hay chất ô nhiễm, góp phần giảm ô nhiễm không khí và cải thiện chất lượng môi trường sống một cách bền vững.
Việt Nam là quốc gia có nhiều lợi thế tự nhiên để phát triển điện mặt trời nổi. Với đường bờ biển dài, mạng lưới sông ngòi dày đặc và đặc biệt là hệ thống hồ thủy điện trải dài khắp cả nước, nước ta sở hữu nguồn mặt nước lý tưởng để triển khai các hệ thống điện mặt trời nổi quy mô lớn.
Đáng chú ý, việc tận dụng mặt nước giúp hạn chế tối đa tác động đến quỹ đất, từ đó giảm đáng kể chi phí giải phóng mặt bằng – một trong những rào cản lớn của các dự án năng lượng mặt trời trên mặt đất.
Với nhu cầu tăng trưởng điện năng và cam kết phát triển năng lượng sạch, điện mặt trời nổi hứa hẹn sẽ trở thành một giải pháp chiến lược, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững tại Việt Nam trong tương lai gần.
Việt Nam đang từng bước khai thác tiềm năng của điện mặt trời nổi, với một số dự án tiên phong đã được triển khai và nhiều dự án khác đang trong giai đoạn đề xuất, quy hoạch.
Đây là dự án điện mặt trời nổi đầu tiên tại Việt Nam, đi vào hoạt động từ tháng 5/2019. Dự án có công suất 47,5 MW, tổng mức đầu tư hơn 1.500 tỷ đồng và sản lượng điện trung bình dự kiến đạt hơn 69 triệu kWh/năm.
Dự án sử dụng khoảng 57 ha mặt hồ để lắp đặt hệ thống pin năng lượng mặt trời và gần 67 ha đất liền để xây dựng trạm biến áp, hệ thống inverter, đường dây truyền tải… Điểm đặc biệt là đây là một dự án nguồn điện độc lập, chưa nằm trong danh mục quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011–2020 (có xét đến năm 2030).
Do EVNGENCO 3 làm chủ đầu tư, hai dự án này mỗi cái có công suất 50 MW, triển khai trên mặt hồ thủy điện Buôn Kuôp và Srê Pôk. Cả hai đều được đề xuất bổ sung vào Quy hoạch điện VII điều chỉnh.
Tỉnh Nghệ An đề xuất hai dự án điện mặt trời nổi với quy mô lớn:
Tổng vốn đầu tư dự kiến cho hai dự án này lên đến 6.500 tỷ đồng.
>> Xem thêm: Vai Trò Chiến Lược Của Điện Mặt Trời Trong Chuyển Dịch Năng Lượng
Điện mặt trời nổi đã mở ra một hướng đi mới trong khai thác năng lượng tái tạo. Đồng thời giải quyết hiệu quả những thách thức về quỹ đất, hiệu suất vận hành và môi trường sinh thái.
Với tiềm năng địa lý dồi dào và nhu cầu chuyển đổi năng lượng ngày càng cấp thiết, điện mặt trời trên mặt nước đang trở thành một lựa chọn đầy triển vọng tại Việt Nam. Đây không chỉ là giải pháp công nghệ, mà còn là bước tiến quan trọng hướng đến một tương lai năng lượng xanh, sạch và bền vững hơn cho cả quốc gia.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KHOA HỌC KỸ THUẬT – LASI
Bài viết liên quan
Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu nhiều biến động và các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng khắt khe, đổi mới trở thành yếu tố sống còn đối với doanh nghiệp thủy sản. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường toàn cầu mà […]
Giải pháp quan trắc thời gian thực Phần mềm khai thác và quản lý dữ liệu Giao diện tiếng Việt, thân thiện; thu thập & hiển thị dữ liệu thời gian thực; báo cáo linh hoạt; tích hợp API; hoạt động trên Web và Mobile. Thông tin chung Hệ thống phát triển trên nền tảng […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt và nguồn tài nguyên hóa thạch dần cạn kiệt, năng lượng xanh nổi lên như một giải pháp tất yếu cho sự phát triển bền vững của nhân loại. Không chỉ góp phần giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường sống, […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) đã trở thành ưu tiên hàng đầu của nhiều quốc gia, doanh nghiệp và tổ chức trên toàn cầu. Đây không chỉ là một cam kết về trách nhiệm môi trường mà […]
Để có một mùa vụ nuôi tôm thành công, việc kiểm soát chặt chẽ các chỉ tiêu môi trường nuôi tôm là yếu tố then chốt. Từ chất lượng nước, chất đất đến nhiệt độ, pH hay độ mặn… tất cả đều ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ sinh trưởng, sức khỏe và tỷ […]
Ngành nông nghiệp không chỉ giữ vai trò then chốt trong việc đảm bảo nguồn lương thực cho đời sống con người mà còn là một trong những lĩnh vực phát thải khí nhà kính lớn, đặc biệt là khí Mê-tan CH4. Chính vì vậy, giảm phát thải CH4 nông nghiệp đã trở thành nhiệm […]
Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm, chất lượng môi trường nước đóng vai trò then chốt quyết định đến năng suất và hiệu quả kinh tế. Một trong những yếu tố môi trường nguy hiểm nhưng thường bị bỏ qua là khí độc nitrite (NO₂). Loại khí này có thể hình […]
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên ngày càng nghiêm trọng, năng lượng tái tạo đang trở thành xu hướng tất yếu để đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của nguồn năng lượng sạch như điện […]
Đại dương là lá phổi xanh của Trái Đất đang phải gánh chịu sức ép khủng khiếp từ hoạt động xả thải trên biển của con người. Hàng triệu tấn rác thải, hóa chất và nước thải công nghiệp được đổ trực tiếp ra biển mỗi năm. Điều này gây ra những hậu quả nặng […]
